ترکیب هیجان‌ها
ترکیب هیجانی، یک موضوع پیچیده است و هنوز به طور کامل درک نشده است. با این حال، چندین نظریه و مدل در مورد چگونگی ترکیب هیجانی با یکدیگر برای ایجاد آزمودار‌های عاطفی پیچیده ارائه شده است. در اینجا به برخی از این رویکردها اشاره می‌کنیم:
مدل ابعادی: این مدل بیان می‌کند که هیجان‌ها را می‌توان بر اساس دو یا چند بعد اساسی مانند ظرفیت (مثبت یا منفی) و برانگیختگی (بالا یا پایین) طبقه‌بندی کرد (Russell, 1980). طبق این مدل، ترکیب هیجان‌ها، ترکیبی از مقادیر این ابعاد است. برای مثال، ترکیب شادی (ظرفیت مثبت، برانگیختگی بالا) و غم (ظرفیت منفی، برانگیختگی پایین) می‌تواند منجر به حالتی مانند حسرت شیرین (bittersweet nostalgia) شود. (Russell, 2003).
مدل ترکیبی: این مدل پیشنهاد می‌کند که هیجان‌های اساسی مانند بلوک‌های ساختمانی عمل می‌کنند و می‌توانند با هم ترکیب شوند و هیجان‌های پیچیده‌تری را ایجاد کنند (Plutchik, 1980). برای مثال، ترکیب ترس و خشم می‌تواند منجر به احساس تهدید شود. (Plutchik, 2001). این مدل معتقد است تعداد محدودی هیجان اساسی وجود دارد و سایر هیجان‌ها از ترکیب آنها به وجود می‌آیند.
مدل ارزیابی شناختی: این رویکرد تأکید می‌کند که ارزیابی‌های شناختی ما از موقعیت‌ها نقش کلیدی در تجربه عاطفی ما دارند (Lazarus, 1991). ترکیب هیجان‌ها در این مدل، نتیجه ارزیابی‌های همزمان و متعدد از یک موقعیت است. به عنوان مثال، اگر همزمان احساس غرور و نگرانی نسبت به یک دستاورد داشته باشیم، احساس پیچیده‌ای را تجربه خواهیم کرد که بازتاب هر دو ارزیابی است.
نظریه ساخت‌گرایی اجتماعی هیجان‌ها: این نظریه معتقد است که هیجان‌ها ساختارهای اجتماعی و فرهنگی هستند و از طریق یادگیری و تجربه شکل می‌گیرند (Averill, 1980). بنابراین، ترکیب هیجان‌ها در فرهنگ‌های مختلف می‌تواند متفاوت باشد. برای مثال، در برخی فرهنگ‌ها، بیان همزمان شادی و غم قابل قبول‌تر از فرهنگ‌های دیگر است.
منابع:
Averill, J. R. (1980). A constructivist view of emotion. In R. Plutchik & H. Kellerman (Eds.), Emotion: Theory, research, and experience: Vol. 1. Theories of emotion (pp. 305–339). Academic Press.
Lazarus, R. S. (1991). Emotion and adaptation. Oxford University Press.
Plutchik, R. (1980). Emotion: A psychoevolutionary synthesis. Harper & Row.
Plutchik, R. (2001). The nature of emotions: Human emotions have deep evolutionary roots, a fact that may explain their complexity and provide tools for clinical practice. American scientist, 89(4), 344-350.
Russell, J. A. (1980). A circumplex model of affect. Journal of personality and social psychology, 39(6), 1161–1178.
Russell, J. A. (2003). Core affect and the psychological construction of emotion. Psychological review, 110(1), 145–172.
