نظریه یادگیری گاتری

گاتری (Edwin Ray Guthrie) یکی از نظریه‌های مهم در روان‌شناسی تربیتی و یادگیری است که در آن به ارتباط بین محرک‌ها و پاسخ‌ها تأکید می‌شود. این نظریه به‌ویژه بر اساس اصول رفتارگرایی و نظریه‌های پیشین مانند نظریه ثرندایک و پاولف شکل گرفته است.

اصول کلیدی نظریه گاتری

1. نظریه مجاورت (Contiguity Theory)

گاتری بر این باور بود که یادگیری از طریق ارتباط نزدیک یا مجاورت بین محرک و پاسخ اتفاق می‌افتد. او معتقد است که اگر یک محرک خاص به یک پاسخ خاص منجر شود، در آینده با تکرار آن محرک، همان پاسخ دوباره ایجاد خواهد شد. این اصل به عنوان قانون مجاورت شناخته می‌شود و به وضوح بیان می‌کند که یادگیری در نخستین همایندی‌های محرک و پاسخ رخ می‌دهد

2. یادگیری یک‌بار آموختن (One-Trial Learning)

گاتری بر این عقیده است که یادگیری می‌تواند تنها با یک بار تجربه حاصل شود. او اعتقاد داشت که نیازی به تکرارهای متعدد نیست و هر بار که فرد در معرض یک محرک خاص قرار می‌گیرد، پاسخ مربوطه را یاد می‌گیرد

3. عمل و حرکت

گاتری بین "عمل" (act) و "حرکت" (movement) تمایز قائل می‌شود. او "عمل" را به عنوان یک مفهوم انتزاعی تعریف می‌کند که از ترکیب حرکات خاص به وجود می‌آید. حرکات خاص باید به طور جداگانه شرطی شوند تا به یک عمل منجر شوند

4. واپس‌آیندی (Recency Principle)

این اصل بیان می‌کند که آخرین عملی که فرد در پاسخ به یک محرک انجام داده، بیشتر احتمال دارد که در آینده تکرار شود. بنابراین، یادگیری همواره ادامه دارد تا زمانی که محرکی وجود داشته باشد

5. عدم تأکید بر تقویت

بر خلاف بسیاری از نظریه‌پردازان دیگر مانند اسکینر، گاتری تقویت را به عنوان عامل اصلی یادگیری نمی‌بیند. او معتقد است که تقویت تنها یک اصل ثانویه است و نمی‌تواند جایگزین اصل مجاورت باشد

6. فراموشی

گاتری فراموشی را ناشی از یادگیری پاسخ‌های تازه می‌داند که جانشین پاسخ‌های قبلی می‌شوند. بنابراین، فراموشی خود نوعی یادگیری جدید است

کاربردهای نظریه گاتری

نظریه گاتری در آموزش و پرورش کاربردهای زیادی دارد. او پیشنهاد می‌کند که برای آموزش مؤثرتر، باید مطالب آموختنی را به اجزای کوچک‌تر تقسیم کرد و سپس هر جزء را به صورت جداگانه آموزش داد. این رویکرد باعث می‌شود تا یادگیری برای دانش‌آموزان ساده‌تر و قابل فهم‌تر شود.

جمع‌بندی

نظریه گاتری بر پایه ارتباط مستقیم بین محرک‌ها و پاسخ‌ها تأکید دارد و معتقد است که یادگیری می‌تواند تنها با یک بار تجربه حاصل شود. این نظریه با توجه به سادگی آن، هنوز هم در زمینه‌های مختلف آموزشی مورد استفاده قرار می‌گیرد و به عنوان یکی از مبانی رفتارگرایی شناخته می‌شود.