نظریه جابه جایی اسپنس

اسپنس در نظریه خود به بررسی انتخاب بین دو محرک مختلف، مانند دو مربع کوچک و بزرگ، پرداخته و این پدیده را با استفاده از مفاهیم نیرومندی عادت (SHR) و بازداری (IR) توضیح داده است.

 

نحوه حل انتخاب بین دو مربع

1. نیرومندی عادت (SHR): اسپنس بیان می‌کند که نیرومندی عادت نسبت به محرکی که تقویت می‌شود، با هر تقویت افزایش می‌یابد. در این حالت، اگر یکی از مربع‌ها (مثل مربع بزرگ) به طور مکرر تقویت شود، نیرومندی عادت آن افزایش می‌یابد و زیستار تمایل بیشتری به انتخاب آن خواهد داشت.

2. بازداری (IR): نسبت به محرکی که تقویت نشده است، بازداری افزایش می‌یابد. اگر مربع کوچک هیچ تقویتی دریافت نکند، تمایل به انتخاب آن کاهش می‌یابد.

3. جمع جبری تمایل ها: اسپنس معتقد است که نیرومندی عادت و بازداری به صورت جمع جبری ترکیب می‌شوند. بنابراین، وقتی دو مربع ارائه می‌شوند، محرکی که دارای بیشترین نیرومندی عادت خالص است، مورد گرایش قرار می‌گیرد و زیستار به آن پاسخ خواهد داد.

4. انتظار تقویت (SG-rG): اسپنس همچنین مفهوم SG-rG را معرفی کرد که انتظار تقویت را در زیستار ایجاد می‌کند. هر چه این انتظار بیشتر باشد، اشتیاق زیستار برای انتخاب محرک تقویت‌شده (مثل مربع بزرگ) بیشتر خواهد بود.

5. تعمیم نیرومندی عادت: اسپنس بر این نکته تأکید دارد که نیرومندی عادت از یک محرک به محرک دیگر تعمیم می‌یابد و این تعمیم به شباهت بین دو محرک وابسته است.

• منبع:

• عینی پور، جواد. (1403). دانشنامه روان شناسی. بازیابی از : www.dreynypour.blog.ir