نظریه عقول ابوعلی سینا به بررسی وجود عقول و نقش آن‌ها در ایجاد و تکوین جهان می‌پردازد. ابن سینا، فیلسوف بزرگ اسلامی، در این نظریه به توصیف سلسله‌ای از عقول می‌پردازد که از خداوند صادر می‌شوند و هر کدام نقش خاصی در نظام هستی دارند.
مفاهیم کلیدی نظریه عقول
-
عقل اول:
-
ابن سینا معتقد است که نخستین صادر از خداوند، عقل اول است. این عقل به عنوان منبع کثرت در عالم وجود شناخته می‌شود و بدون آن، تعدد موجودات ممکن نیست.
-
-
صدور عقول:
- پس از عقل اول، عقول دیگری به ترتیب صادر می‌شوند. هر یک از این عقول به نوبه خود، عقل بعدی را ایجاد می‌کنند و به این ترتیب سلسله‌ای از عقول شکل می‌گیرد.
-
نظام هستی:
-
ابن سینا نظام هستی را به صورت نظامی طولی توصیف می‌کند که در آن هر عقل به عنوان واسطه‌ای بین خداوند و موجودات پایین‌تر عمل می‌کند. این عقول علاوه بر تأثیرگذاری بر موجودات، خود نیز تحت تأثیر عقل قبلی قرار دارند.
-
-
عقل فعال:
-
یکی از مهم‌ترین مفاهیم در نظریه ابن سینا، "عقل فعال" است. این عقل به عنوان منبع افاضه علم و شناخت به نفوس انسانی عمل می‌کند. عقل فعال موجب می‌شود که انسان‌ها بتوانند از قوای خود بهره‌برداری کنند و به شناخت برسند.
-
-
کثرت عقول:
-
ابن سینا تعداد عقول را تا ده عدد بیان می‌کند که هر یک وظایف خاصی دارند. برای مثال، هر فلک (سیاره) در نظام کیهانی تحت تأثیر یک عقل خاص قرار دارد.
-
