نظریه گرین و راشلین

نظریه گرین و راشلین (Green & Rachlin) به یک مدل رفتاری در روانشناسی و اقتصاد رفتاری اشاره دارد که بر روی خودکنترلی (Self-Control)، ارزشگذاری زمانی (Temporal Discounting)، و انتخابهای بین دورهای (Intertemporal Choice) تمرکز میکند. این نظریه توسط لئونارد گرین (Leonard Green) و هاوارد راشلین (Howard Rachlin) توسعه یافته و در زمینه درک رفتارهای انسان در مواجهه با پاداشهای فوری در مقابل پاداشهای آتی کاربرد دارد.

---

مبانی نظریه
۱. ارزشگذاری زمانی (Temporal Discounting):
   - افراد معمولاً پاداشهای فوری را نسبت به پاداشهای آتی ارزش بیشتری میدهند، حتی اگر پاداش آتی بزرگتر باشد. این پدیده به عنوان کاهش ارزش زمانی شناخته میشود.
   - مثال: انتخاب بین دریافت ۱۰۰ هزار تومان امروز یا ۱۵۰ هزار تومان پس از یک ماه. بسیاری افراد گزینه اول را انتخاب میکنند.

۲. هیپربولیک دیسکانتینگ (Hyperbolic Discounting):
   - گرین و راشلین نشان دادند که کاهش ارزش پاداشها بر اساس زمان، به صورت منحنی هیپربولیک است، نه خطی یا نمایی. این بدان معناست که:
     - ارز ش پاداشها در زمانهای نزدیک بهصورت چشمگیری کاهش مییابد.
     - در زمانهای دورتر، نرخ کاهش ارزش کندتر میشود.

- فرمول ریاضی آن:
V=X/1+(K*D)​
   
   
     - \(V\): ارزش فعلی پاداش  
     - \(A\): مقدار پاداش  
     - \(D\): تأخیر زمانی  
     - \(k\): ثابت کاهش ارزش (وابسته به فرد).

۳. خودکنترلی و تعهد (Commitment Strategies):
   - افراد برای مقابله با کاهش ارزش زمانی، از استراتژیهای تعهد (Commitment Devices) استفاده میکنند.  
   - مثال: قرار دادن پول در حساب پسانداز قفلشده تا از خرج کردن آن برای خریدهای لحظهای جلوگیری شود.

---

کاربردهای نظریه
۱. اقتصاد رفتاری:
   - توضیح رفتارهای مالی مانند پسانداز نکردن، قرض گرفتن با بهره بالا، یا سرمایهگذاریهای کوتاهمدت.

۲. سلامت روان:
   - درک اعتیاد (مصرف مواد مخدر برای لذت فوری، علیرغم پیامدهای منفی آتی).  
   - درمانهای مبتنی بر افزایش خودکنترلی، مانند برنامههای ترک اعتیاد.

۳. مدیریت زمان:
   - طراحی سیستمهای پاداشدهی برای افزایش بهرهوری (مثلاً پاداشهای کوچک روزانه برای تکمیل پروژههای بزرگ).

---

انتقادات به نظریه
۱. سادهسازی بیش از حد:
   - برخی منتقدان معتقدند این نظریه عوامل فرهنگی، اجتماعی، و شناختی پیچیدهتر را نادیده میگیرد.

۲. تفاوتهای فردی:
   - ثابت \(k\) (نرخ کاهش ارزش) بین افراد متفاوت است و تحت تأثیر عواملی مانند شخصیت، تجربه، و شرایط محیطی قرار میگیرد.

۳. تأثیر عوامل بیرونی:
   - نظریه کمتر به نقش قوانین، هنجارهای اجتماعی، یا فشارهای اقتصادی در تصمیمگیری میپردازد.

---

مثال عملی
- سناریو: فردی میخواهد سیگار را ترک کند.  
  - پاداش فوری: لذت سیگار کشیدن (ارزش بالا).  
  - پاداش آتی: سلامت بهتر و صرفهجویی مالی (ارزش بالاتر، اما با تأخیر).  
  - راهحل مبتنی بر نظریه: ایجاد تعهد (مثلاً قرارداد مالی با دوست که در صورت سیگار کشیدن جریمه پرداخت کند).

---

جمعبندی
نظریه گرین و راشلین ابزاری قدرتمند برای تحلیل رفتارهای انسان در مواجهه با تعارض بین پاداشهای کوتاهمدت و بلندمدت است. این نظریه در حوزههای روانشناسی، اقتصاد، و حتی طراحی سیاستهای عمومی (مانند مالیات بر سیگار) کاربرد گستردهای دارد.

 

تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر در Spss

برای اجرای تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر  در SPSS، مراحل زیر را دنبال کنید:

---

1. آماده سازی داده ها

- داده ها باید شامل:

- متغیر بین گروهی (Between-Subject Factor): یک متغیر مستقل با سطوح مجزا (مثلاً دو گروه آزمایش و کنترل).

- متغیر درونگروهی (Within-Subject Factor): متغیر تکرارشونده (مثلاً زمانهای اندازه گیری).

- متغیر وابسته: مقادیر اندازه گیری شده در هر سطح از متغیر درون گروهی.

---

2. ورود داده ها به SPSS

- دادهها معمولاً به صورت Wide Format وارد میشوند (هر سطر نماینده یک شرکت کننده و ستونها مربوط به زمان ها و گروه هاست).

---

3. اجرای Mixed ANOVA

- مسیر منوها:

Analyze → General Linear Model → Repeated Measures.

1. تعریف فاکتور درونگروهی:

- در پنجره `Repeated Measures Define Factor(s)`:

- نام فاکتور درون گروهی را وارد کنید (مثلاً "زمان").

- تعداد سطوح (Levels) را مشخص کنید (مثلاً ۳ زمان).

- دکمه `Add` را بزنید → `Define`.

2. انتخاب متغیرها:

- در پنجره جدید:

- متغیرهای مربوط به هر سطح درونگروهی را به `Within-Subjects Variables` منتقل کنید (مثلاً زمان۱، زمان۲، زمان۳).

- متغیر بینگروهی (گروه) را به `Between-Subjects Factor(s)` منتقل کنید.

3. تنظیم گزینه ها (اختیاری):

- Plots: برای ترسیم نمودار تعامل.

- Post Hoc: اگر متغیر بینگروهی بیش از دو سطح دارد، آزمونهای تعقیبی (مثل توکی) را انتخاب کنید.

- Options:

- نمایش میانگین های حاشیه ای (Estimated Marginal Means).

- انتخاب `Descriptive statistics` و `Effect size`.

---

4. تفسیر خروجیها

- آزمونهای فرضیه:

- Mauchly’s Test of Sphericity: اگر مقدار *p* < ۰.۰۵ باشد، از تصحیح Greenhouse-Geisser استفاده کنید.

- Within-Subjects Effects: اثر اصلی متغیر درونگروهی و تعامل آن با متغیر بین گروهی.

- Between-Subjects Effects: اثر اصلی متغیر بینگروهی.

- نمودار تعامل: بررسی همگرایی/واگرایی خطوط برای تفسیر تعامل.

---

5. بررسی مفروضات

- نرمالبودن: از آزمون شاپیرو-ویلک یا نمودار Q-Q استفاده کنید.

- همگنی واریانسها: آزمون لوین (Levene’s Test) برای متغیر بینگروهی.

- کرویت (Sphericity): با آزمون Mauchly بررسی میشود.

---

مثال عملی

سناریو: مقایسه اضطراب در ۲ گروه (آزمایش/کنترل) در ۳ زمان (پیش آزمون، پس آزمون، پیگیری).

- بین گروهی: گروه (۲ سطح).

- درون گروهی: زمان (۳ سطح).

- خروجی کلیدی:

- اثر اصلی زمان (`Partial Eta Squared` اندازه اثر).

- تعامل گروه × زمان (اگر معنادار باشد، تحلیل ساده اثرها الزامی است).

---

توجه

- برای داده های گمشده، از گزینه `EM Means` یا روشهای جایگزینی مانند چندگانگی استفاده کنید.

- در صورت نقض مفروضه ها، تحلیلهای جایگزین (مثل ANOVA با تصحیح Greenhouse-Geisser) را اجرا کنید.

با دنبال کردن این مراحل، می توانید تحلیل واریانس آمیخته را در SPSS به صورت صحیح اجرا و نتایج را تفسیر کنید.

گزارش به سبک APA

آیا می دانید وقتی از شما می خواهند به سبک APA گزارش آماری جداول را بنویسید، منظور چیست؟

به این گزارش ها دقت کنید.

همانگونه که در جدول شماره(2) مشاهده می شود، متفیر عزت نفس می تواند به صورت معنادار پیشرفت تحصیلی را پیش بینی کند(Beta=0.36,P<0.01). 

نتایج جدول فوق نشان می دهد که رفتاردرمانی بر کاهش بیش فعالی مؤثر بود(t=3.89,P<0.01). 

به طور خلاصه منظور آن است که تنها اصل نتیجه را بنویسید و در داخل پرانتز معیار آماری و سطح معناداری آن را ذکر کنید. معیارهای آماری شامل Z-T-F-Beta و نظایر آن می شود. 

انجام تحلیل آماری کمی و کیفی

اهمیت یک تحلیل آماری درست است که تلاش های یک محقق را به خوبی نشان می دهد. تحلیل آماری صحیح، اعتبار نتایج پژوهش را افزایش می‌دهد. وقتی داده‌ها به درستی تحلیل شوند، نتایج قابل اعتمادتر و معتبرتر خواهند بود. این امر به پژوهشگران کمک می‌کند تا یافته‌های خود را با اطمینان بیشتری منتشر کنند و در جامعه علمی پذیرفته شوند. نظر به اینکه همیشه دوست داشتم زحمت ها و تلاش های محققان و پژوهشگران با صحیح ترین روش های آماری تحلیل گردد، این مطلب را برای پاسخ به این مطالبه به اشتراک می گذارم. به عبارت دیگر، تیم حرفه ای تحلیل آماری که زیر نظر این جانب مشغول به کار هستند، آماده انجام این کار هستند تا مناسبترین گزارش های تحلیلی را آماده ارائه نمایند. دانشجویان، اساتید و محققان در صورت تمایل می توانند با ارسال 

1- فرم اکسل یا spss داده های خام(در تحلیل کمی)

2- فرم word مصاحبه های تایپ شده

3- فرضیه ها/ سوال ها

4- ابزارها و شیوه نمره گذاری آن(در تحلیل کمی)

5- فرم مصاحبه در تحلیل کیفی

درخواست خویش برای تحلیل آماری را برای ما ارسال نمایند. ما پس از تحلیل و تنظیم گزارش کامل آن، برای ارایه و تسلط و اشراف محقق بر گزارش های تنظیمی یک جلسه مشاوره آنلاین رایگان ارائه خواهیم نمود. 

* ارائه درخواست و ارسال فایل از طریق پیام (گوشه سمت چپ همین پست و ارسال به صورت خصوصی) انجام گیرد.  

نظریه جابه جایی اسپنس

اسپنس در نظریه خود به بررسی انتخاب بین دو محرک مختلف، مانند دو مربع کوچک و بزرگ، پرداخته و این پدیده را با استفاده از مفاهیم نیرومندی عادت (SHR) و بازداری (IR) توضیح داده است.

 

نحوه حل انتخاب بین دو مربع

1. نیرومندی عادت (SHR): اسپنس بیان می‌کند که نیرومندی عادت نسبت به محرکی که تقویت می‌شود، با هر تقویت افزایش می‌یابد. در این حالت، اگر یکی از مربع‌ها (مثل مربع بزرگ) به طور مکرر تقویت شود، نیرومندی عادت آن افزایش می‌یابد و زیستار تمایل بیشتری به انتخاب آن خواهد داشت.

2. بازداری (IR): نسبت به محرکی که تقویت نشده است، بازداری افزایش می‌یابد. اگر مربع کوچک هیچ تقویتی دریافت نکند، تمایل به انتخاب آن کاهش می‌یابد.

3. جمع جبری تمایل ها: اسپنس معتقد است که نیرومندی عادت و بازداری به صورت جمع جبری ترکیب می‌شوند. بنابراین، وقتی دو مربع ارائه می‌شوند، محرکی که دارای بیشترین نیرومندی عادت خالص است، مورد گرایش قرار می‌گیرد و زیستار به آن پاسخ خواهد داد.

4. انتظار تقویت (SG-rG): اسپنس همچنین مفهوم SG-rG را معرفی کرد که انتظار تقویت را در زیستار ایجاد می‌کند. هر چه این انتظار بیشتر باشد، اشتیاق زیستار برای انتخاب محرک تقویت‌شده (مثل مربع بزرگ) بیشتر خواهد بود.

5. تعمیم نیرومندی عادت: اسپنس بر این نکته تأکید دارد که نیرومندی عادت از یک محرک به محرک دیگر تعمیم می‌یابد و این تعمیم به شباهت بین دو محرک وابسته است.

• منبع:

• عینی پور، جواد. (1403). دانشنامه روان شناسی. بازیابی از : www.dreynypour.blog.ir 

وجدان و من آرمانی

وجدان (Superego)

تعریف: وجدان بخشی از ساختار روانی فراخود است که به عنوان قاضی درونی عمل می‌کند و مسئولیت قضاوت اخلاقی را بر عهده دارد. این بخش از شخصیت، معیارها و ارزش‌های اجتماعی را که فرد از والدان و جامعه می‌آموزد، در خود جای می‌دهد. 

شکل‌گیری: فروید معتقد است که وجدان در سنین ۳ تا ۶ سالگی شکل می‌گیرد، زمانی که کودک تحت تأثیر آموزه‌های والدان و محیط قرار می‌گیرد. این آموزه‌ها شامل آنچه مجاز یا ممنوع است، به تدریج در ذهن کودک نقش می‌بندد و به او کمک می‌کند تا تصمیم های اخلاقی بگیرد. وجدان از نهی والدگری تشکیل می گردد.

کارکردها:

• قضاوت اخلاقی: وجدان به فرد کمک می‌کند تا بین درست و غلط تمایز قائل شود.

• احساس گناه: هنگامی که فرد به رفتارهایی اقدام می‌کند که با معیارهای وجدانش مغایرت دارد، احساس گناه و عذاب وجدان به سراغش می‌آید.

من آرمانی (Ideal Self)

تعریف: من آرمانی بخش دیگری از فراخود است و به تصوری اشاره دارد که فرد از خود دارد و شامل ویژگی‌ها و ارزش‌هایی است که او آرزو دارد به آنها دست یابد. این مفهوم به نوعی از آرمان‌ها و به نهاده های(standard) شخصی فرد مربوط می‌شود.

نقش در شخصیت: من آرمانی بخشی از فراخود (super ego) است که در فرآیند رشد شخصیت شکل می‌گیرد. این بخش به فرد انگیزه می‌دهد تا به سمت اهداف و آرزوهایش حرکت کند و در عین حال، او را تحت فشار قرار می‌دهد تا با معیارهای اجتماعی سازگار باشد. من آرمانی از تحسین و تعریف والدگری تشکیل می یابد.

منبع: 

عینی پور، جواد. (1403). وجدان و من آرمانی. دانشنامه روانشناسی. بازیابی از : www.dreynypour.blog.ir  

غلبه و وقفه در نظریه لئون کامین

لئون کامین، روانشناس آمریکایی، با نظریه‌های خود در زمینه یادگیری و شرطی‌سازی به ویژه در مورد پدیده‌های یادگیری و تأثیرات آن بر رفتار شناخته شده است. او به طور خاص بر روی مفهوم "غلبه" و "وقفه" در یادگیری کار کرده است.

نظریه غلبه (Overcoming Theory)

کامین نظریه غلبه را به عنوان یک فرآیند توضیح می‌دهد که در آن یک محرک خاص می‌تواند بر سایر محرک‌ها غلبه پیدا کند. این غلبه زمانی اتفاق می‌افتد که یک جزء محرک خاص از نظر شدت یا ویژگی‌های جلب توجه، قوی‌تر از دیگر محرک‌ها باشد. به عبارت دیگر، اگر یک محرک خاص دارای ویژگی‌های شگفت‌انگیز یا جذاب باشد، احتمال بیشتری دارد که بر رفتار فرد تأثیر بگذارد و یادگیری را تسهیل کند.

تعریف و مفهوم

غلبه به پدیده‌ای اشاره دارد که در آن یک جزء خاص از محرک‌های ترکیبی بر دیگر اجزای آن محرک غالب می‌شود. این پدیده زمانی رخ می‌دهد که یکی از عناصر محرک، به دلیل ویژگی‌های خاص خود مانند شدت یا جذابیت، توجه بیشتری را جلب کند و در نتیجه، یادگیری و شرطی‌سازی بیشتری را تسهیل نماید.

عملکرد

در شرایطی که چندین محرک به طور همزمان ارائه می‌شوند، اگر یکی از آن‌ها قوی‌تر یا شگفت‌انگیزتر باشد، احتمال بیشتری وجود دارد که ارگانیسم نسبت به آن پاسخ دهد. این پدیده به نوعی نشان‌دهنده این است که نه تنها وجود محرک‌ها بلکه ویژگی‌های خاص آن‌ها نیز در یادگیری مؤثر است.

اهمیت نظری

غلبه اهمیت زیادی در تبیین رفتارهای شرطی دارد زیرا نشان می‌دهد که چگونه یک محرک خاص می‌تواند بر دیگر محرک‌ها تأثیر بگذارد و یادگیری را تحت تأثیر قرار دهد. این مفهوم به ما کمک می‌کند تا بفهمیم چرا برخی از تجربیات یادگیری نسبت به دیگران بیشتر ماندگار می‌شوند.

پدیده وقفه (Blocking Phenomenon)

کامین همچنین بر روی پدیده وقفه تمرکز کرده است که به معنای ممانعت از یادگیری جدید در حضور یادگیری‌های قبلی است. این پدیده نشان می‌دهد که اگر یک ارگانیسم قبلاً با یک محرک خاص شرطی شده باشد، ممکن است نتواند به راحتی با محرک جدیدی که همزمان ارائه می‌شود، شرطی شود. این امر به دلیل وجود ارتباط قوی بین محرک قبلی و پاسخ‌های یادگرفته شده است.

تعریف و مفهوم

پدیده وقفه به معنای ممانعت از یادگیری جدید در حضور یادگیری‌های قبلی است. زمانی که یک ارگانیسم قبلاً با یک محرک خاص شرطی شده باشد، ممکن است نتواند به راحتی با محرک جدیدی که همزمان ارائه می‌شود، شرطی شود. این پدیده نشان‌دهنده این است که یادگیری‌های قبلی می‌توانند مانع از یادگیری‌های جدید شوند.

عملکرد

در آزمایشات انجام شده توسط کامین، موش‌ها تحت برنامه تقویت غذایی قرار گرفتند و سپس یک محرک جدید (مانند صدا) به همراه شوک الکتریکی ارائه شد. اگر موش‌ها قبلاً با یک محرک دیگر شرطی شده بودند، ممکن بود با شنیدن صدای جدید، پاسخ ندهند و در واقع یک منع شرکتی را تجربه کنند. این نشان‌دهنده این است که یادگیری‌های قبلی ممکن است مانع از ایجاد ارتباط جدید شوند.

اهمیت نظری

پدیده وقفه بر اهمیت تاریخچه یادگیری تأکید دارد و نشان می‌دهد که چگونه تجربیات گذشته می‌توانند بر توانایی ما برای یادگیری چیزهای جدید تأثیر بگذارند. این مفهوم همچنین در تبیین رفتارهای پیچیده‌تر و تعاملات بین محرک‌ها و پاسخ‌ها کاربرد دارد.

نتیجه‌گیری

نظریه غلبه و پدیده وقفه هر دو به ما کمک می‌کنند تا درک عمیق‌تری از فرآیندهای یادگیری داشته باشیم. این نظریه‌ها بر اهمیت ویژگی‌های محرک‌ها و تأثیرات آن‌ها بر رفتار تأکید دارند و به ما امکان می‌دهند تا روابط پیچیده بین تجربیات گذشته و یادگیری‌های جدید را بهتر بفهمیم.

انواع طرحواره ها

طرحواره‌ها الگوهای فکری و عاطفی هستند که بر رفتار و احساسات افراد تأثیر می‌گذارند. در روانشناسی، به ویژه در نظریه طرحواره درمانی یانگ، انواع مختلفی از طرحواره‌ها شناسایی شده‌اند. این طرحواره‌ها به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند: طرحواره‌های ناسازگار و طرحواره‌های سازگار. در ادامه به معرفی انواع مختلف طرحواره‌ها می‌پردازیم.

1. طرحواره‌های ناسازگار اولیه

این طرحواره‌ها معمولاً از تجربیات منفی در دوران کودکی نشأت می‌گیرند و می‌توانند به مشکلات عاطفی و رفتاری در بزرگسالی منجر شوند. برخی از این طرحواره‌ها عبارتند از:

• طرحواره رهاشدگی: احساس ترس از ترک شدن یا تنها ماندن.
• طرحواره بی‌اعتمادی / سوءاستفاده: احساس ناامنی و ترس از آسیب دیدن توسط دیگران.
• طرحواره محرومیت هیجانی: احساس عدم توانایی دیگران در برآورده کردن نیازهای عاطفی فرد.
• طرحواره نقص و شرم: احساس ناتوانی و شرم نسبت به خود.
• طرحواره انزوای اجتماعی: احساس تنهایی و عدم تعلق به گروه‌های اجتماعی.
• طرحواره کمال‌گرایی: نیاز به برتری و عدم پذیرش نقص.
• طرحواره تنبیه: باور به اینکه باید به خاطر اشتباهات خود تنبیه شد.

2. طرحواره‌های سازگار

این طرحواره‌ها الگوهای مثبت و سالمی هستند که به افراد کمک می‌کنند تا با چالش‌ها بهتر کنار بیایند و روابط سالم‌تری برقرار کنند. برخی از این طرحواره‌ها شامل:

• طرحواره خودکفایی: احساس توانایی در مدیریت زندگی و مشکلات.
• طرحواره تعلق: احساس ارتباط مثبت با دیگران و وجود حمایت اجتماعی.

3. طرحواره‌های خاص

در کنار دسته‌بندی‌های کلی، برخی طرحواره‌ها نیز وجود دارند که به ویژگی‌های خاص شخصیت اشاره دارند:

• طرحواره بازداری هیجانی: عدم توانایی در ابراز احساسات و هیجانات.
• طرحواره معیارهای سخت‌گیرانه: انتظار بالا از خود و دیگران که منجر به فشار روانی می‌شود.
• طرحواره منفی‌گرایی: تمرکز بر جنبه‌های منفی زندگی و عدم لذت از آن.

روایی محتوایی

انواع متغیرها

برای درک بهتر انواع متغیرها، بیایید یک مثال واقعی از یک تحقیق فرضی را بررسی کنیم. فرض کنید که محققان می‌خواهند تأثیر برنامه‌های ورزشی بر سطح استرس دانشجویان را بررسی کنند.

مثال: تأثیر برنامه‌های ورزشی بر سطح استرس دانشجویان

1. متغیر مستقل

• برنامه‌های ورزشی: این متغیر به نوع و شدت برنامه‌های ورزشی اشاره دارد که به دانشجویان ارائه می‌شود. محقق می‌تواند برنامه‌های مختلفی مانند یوگا، دویدن یا وزنه‌برداری را مورد بررسی قرار دهد.

2. متغیر وابسته

• سطح استرس: این متغیر نشان‌دهنده میزان استرس دانشجویان است که ممکن است با استفاده از پرسشنامه‌ها یا مقیاس‌های اندازه‌گیری استرس ارزیابی شود.

3. متغیر میانجی

• سطح فعالیت بدنی: این متغیر می‌تواند به عنوان یک رابط بین برنامه‌های ورزشی و سطح استرس عمل کند. به عبارت دیگر، برنامه‌های ورزشی ممکن است باعث افزایش سطح فعالیت بدنی شوند که در نهایت به کاهش استرس منجر می‌شود.

4. متغیر تعدیل‌کننده

• جنسیت: جنسیت ممکن است تأثیری بر رابطه بین برنامه‌های ورزشی و سطح استرس داشته باشد. به عنوان مثال، ممکن است نتایج برای دانشجویان مرد و زن متفاوت باشد.

5. متغیر کنترل

• سن: محقق ممکن است سن دانشجویان را کنترل کند تا تأثیرات سنی بر نتایج را حذف کند. به این ترتیب، تنها تأثیر برنامه‌های ورزشی بر سطح استرس مورد بررسی قرار می‌گیرد.

6. متغیر مداخله‌گر

• شرایط زندگی: شرایط زندگی مانند وضعیت اقتصادی یا اجتماعی دانشجویان می‌تواند بر سطح استرس آن‌ها تأثیر بگذارد و باید در نظر گرفته شود تا نتایج دقیق‌تری به دست آید.

7. متغیرهای کمی و کیفی

• متغیر کمی: سطح استرس (مقدار قابل اندازه‌گیری که می‌تواند به صورت نمره‌ای بیان شود).

• متغیر کیفی: نوع برنامه ورزشی (مانند یوگا، دویدن یا وزنه‌برداری که نمی‌توان آن را به عدد تبدیل کرد).

سوال یا فرضیه؟

در تحقیق، انتخاب بین نوشتن فرضیه یا سوال به نوع و هدف تحقیق بستگی دارد.

فرضیه

• تعریف: فرضیه یک بیانیه حدسی است که رابطه‌ای بین متغیرها را توصیف می‌کند و معمولاً در تحقیقات تجربی یا تحلیلی استفاده می‌شود.

• زمان استفاده: اگر پیش‌زمینه‌ای از موضوع دارید و می‌خواهید روابط خاصی را بررسی کنید، نوشتن فرضیه مناسب‌تر است. به عنوان مثال، اگر فکر می‌کنید که "رضایت کارکنان بر وفاداری آنها تأثیر دارد"، این یک فرضیه است.

سوال

• تعریف: سوال تحقیق به دنبال کشف اطلاعات جدید است و معمولاً در تحقیقات اکتشافی استفاده می‌شود.

• زمان استفاده: اگر هیچ پیش‌زمینه‌ای از موضوع ندارید یا به دنبال جمع‌آوری داده‌های اولیه هستید، بهتر است سوال مطرح کنید. مثلاً "آیا کارکنان از سایت سازمان رضایت دارند؟" یک سوال تحقیق است.

نتیجه‌گیری

• در تحقیقات اکتشافی، سوالات پژوهشی مطرح می‌شوند.

• در تحقیقات تحلیلی یا تجربی، فرضیات نوشته می‌شوند.

• در برخی موارد، ممکن است همزمان از هر دو استفاده شود، اما این بستگی به ساختار و هدف خاص تحقیق دارد.

چگونه یک بیان مسئله خوب بنویسیم

چگونه یک بیان مسئله خوب بنویسیم

نوشتن یک بیان مسئله قوی و مؤثر یکی از مراحل کلیدی در هر تحقیق علمی است. این بخش به خواننده کمک می‌کند تا اهمیت موضوع تحقیق را درک کند و دلیل نیاز به انجام آن را بفهمد. در ادامه، مراحل و نکات مهم برای نوشتن یک بیان مسئله خوب را بررسی می‌کنیم.

مراحل نوشتن بیان مسئله

1. مقدمه کلی

   • شروع بیان مسئله با یک مقدمه که اهمیت موضوع را توضیح می‌دهد، به خواننده کمک می‌کند تا با زمینه تحقیق آشنا شود.
   • این مقدمه باید شامل اطلاعات کلی درباره موضوع و ضرورت مطالعه آن باشد.

2. بیان مشکل اصلی

   • مشکل یا سوال اصلی تحقیق را به وضوح بیان کنید. این بخش باید نشان دهد که چه مشکلی وجود دارد و چرا این تحقیق مهم است.
   • سعی کنید از جملات واضح و بدون ابهام استفاده کنید.

3. تعیین ابعاد و ویژگی‌های مسئله

   • ابعاد مختلف مشکل را توضیح دهید و ویژگی‌های آن را مشخص کنید.
   • این کار به خواننده کمک می‌کند تا درک بهتری از عمق و پیچیدگی مسئله داشته باشد.

4. پیشینه تحقیق

   • به تحقیقات قبلی در زمینه موضوع اشاره کنید و نقاط قوت و ضعف آن‌ها را بررسی کنید.
   • این بخش نشان‌دهنده شکاف‌های موجود در دانش فعلی است که تحقیق شما قصد پر کردن آن‌ها را دارد.

5. اهمیت و کاربرد پژوهش

   • توضیح دهید که انجام این پژوهش چه مزایایی دارد و چگونه می‌تواند به حل مشکل کمک کند.
   • به پیامدهای مثبت و منفی ناشی از انجام یا عدم انجام تحقیق اشاره کنید.

6. اهداف پژوهش

   • اهداف مشخصی که تحقیق شما دنبال می‌کند را تعیین کنید.
   • این اهداف باید مرتبط با مشکل اصلی باشند و نشان‌دهنده تلاش‌های شما برای حل آن باشند.

7. روش تحقیق

   • شیوه‌های مورد استفاده برای جمع‌آوری داده‌ها و تحلیل آن‌ها را توضیح دهید.
   • این بخش باید به خواننده بگوید که چگونه قصد دارید به سوالات پژوهش پاسخ دهید.

 نکات کلیدی برای نوشتن بیان مسئله

• کوتاهی و شفافیت: بیان مسئله باید کوتاه، اما شامل تمام اطلاعات ضروری باشد. معمولاً یک تا یک و نیم صفحه کافی است.

• انسجام مطالب: مطالب باید پیوسته و منسجم باشند، به طوری که خواننده بتواند ارتباط بین قسمت‌های مختلف را درک کند.

• استفاده از مستندات: برای اثبات وجود مشکل، از منابع معتبر استفاده کنید. آمارها و شواهد مستند به تقویت ادعای شما کمک می‌کند.

• رعایت نگارش صحیح: از نگارش صحیح، جملات کوتاه و علائم نگارشی مناسب استفاده کنید تا خوانایی متن افزایش یابد.

• تعریف اصطلاحات تخصصی: اگر از واژه‌های تخصصی استفاده می‌کنید، حتماً آن‌ها را تعریف کنید تا خواننده بتواند مفهوم آن‌ها را درک کند.

با رعایت این مراحل و نکات، شما می‌توانید یک بیان مسئله قوی و مؤثر بنویسید که توجه خوانندگان را جلب کند و اهمیت پژوهش شما را به خوبی نشان دهد.

زندگی نامه استنلی هال

جی استنلی هال (G. Stanley Hall) یکی از روان‌شناسان برجسته و پیشگام در زمینه روان‌شناسی کودک و نوجوان است. او در تاریخ 1 فوریه 1844 در مزرعه‌ای در اشفیلد، ماساچوست به دنیا آمد و در 24 آوریل 1924 درگذشت.

تحصیلات و زندگی اولیه

هال تحصیلات خود را در کالج ویلیستون آغاز کرد و سپس به کالج ویلیامز منتقل شد و در سال 1867 فارغ‌التحصیل شد. پس از آن، به مدرسه دینی یونیون رفت، اما با مطالعه کتاب "اصول روانشناسی فیزیولوژیک" اثر ویلهلم وونت به روان‌شناسی علاقه‌مند شد. او در سال 1876 موفق به اخذ مدرک دکترا از دانشگاه هاروارد شد و اولین آمریکایی بود که این مدرک را در رشته روان‌شناسی دریافت کرد.

فعالیت‌های حرفه‌ای

هال کار خود را با تدریس زبان انگلیسی و فلسفه آغاز کرد، اما به زودی به عنوان استاد روان‌شناسی و پداگوژی در دانشگاه جان هاپکینز مشغول به کار شد. او همچنین رئیس دانشگاه کلارک بود و در سال 1892 به عنوان اولین رئیس انجمن روان‌شناسی آمریکا انتخاب شد. هال در تأسیس مجله روانشناسی آمریکا در سال 1887 نقش مهمی ایفا کرد.

نظریه‌ها و دستاوردها

هال به عنوان "پدر روان‌شناسی نوجوانی" شناخته می‌شود. او اولین کسی بود که به طور علمی به مطالعه نوجوانی پرداخت و مفاهیم مهمی مانند "طوفان و فشار" را مطرح کرد که به احساسات متناقض و تحریکات فیزیولوژیکی در دوران نوجوانی اشاره دارد. همچنین، او نظریه "تولد دوباره" را معرفی کرد که به ظهور ویژگی‌های انسانی و تمدن در این دوره اشاره دارد.

تأثیرگذاری

استنلی هال تأثیر زیادی بر تربیت دانشجویان برجسته‌ای چون جان دیویی و لوئیس ترمن داشت. او همچنین در سال 1909 زیگموند فروید و کارل یونگ را برای سخنرانی به دانشگاه کلارک دعوت کرد که این دیدار، نخستین و تنها سفر فروید به آمریکا بود.

آثار

از جمله آثار مهم هال می‌توان به "نوجوانی" (در دو جلد)، "مشکلات آموزشی" (1911) و "زندگی و اعترافات یک روانشناس" (1923) اشاره کرد.جی استنلی هال با پژوهش‌ها، نظریات و تأثیراتش بر روان‌شناسی، جایگاه ویژه‌ای در تاریخ این علم دارد و نقش مهمی در شکل‌گیری رویکردهای مدرن نسبت به کودکان و نوجوانان ایفا کرده است.

تنظیم هیجان بر اساس نظریه لینهان

نظریه تنظیم هیجان مارشا لینهان، که بر اساس رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT) شکل گرفته است، به بررسی چگونگی مدیریت و تنظیم هیجانات در افرادی می‌پردازد که با اختلالات عاطفی، به ویژه اختلال شخصیت مرزی (BPD)، مواجه هستند. این نظریه بر اساس دو مفهوم کلیدی بنا شده است: آسیب‌پذیری هیجانی و محیط بی‌اعتبارکننده.

اجزای نظریه تنظیم هیجان لینهان

1. آسیب‌پذیری هیجانی

لینهان معتقد است که برخی افراد به طور طبیعی با نوعی آسیب‌پذیری زیستی در زمینه تنظیم هیجان متولد می‌شوند. این آسیب‌پذیری به معنای حساسیت و واکنش‌پذیری بالا به محرک‌های هیجانی است. این افراد ممکن است نسبت به احساسات خود واکنش‌های شدیدتری نشان دهند و بازگشت به حالت عادی پس از بروز هیجان نیز برای آن‌ها دشوارتر باشد.

2. محیط بی‌اعتبارکننده

علاوه بر آسیب‌پذیری زیستی، لینهان تأکید دارد که یک محیط خانوادگی ناسالم و والدینی بی‌کفایت می‌تواند به تشدید مشکلات تنظیم هیجان منجر شود. این محیط‌ها معمولاً فاقد حمایت عاطفی و آموزشی لازم برای یادگیری مهارت‌های تنظیم هیجان هستند. در نتیجه، کودکان در این محیط‌ها بسیاری از مهارت‌های ضروری برای مدیریت هیجانات را نمی‌آموزند.

3. بدکارکردی در سیستم تنظیم هیجان

لینهان بیان می‌کند که اختلال شخصیت مرزی اساساً نوعی بدکارکردی در سیستم تنظیم هیجان است. الگوهای رفتاری مشاهده‌شده در بیماران مرزی، مانند نوسانات شدید عاطفی و رفتارهای خودآسیب‌رسان، نتیجه این بدکارکردی هستند. این افراد معمولاً در مدیریت احساسات مثبت و منفی خود با مشکلات جدی مواجه هستند.

4. روش درمانی DBT

رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT) به عنوان یک مداخله مؤثر برای کمک به این افراد طراحی شده است. DBT شامل آموزش مهارت‌های مختلفی است که به بیماران کمک می‌کند تا با هیجانات آشفته ساز مقابله کنند. این مهارت‌ها شامل:

• ذهن‌آگاهی: توانایی حضور در لحظه و پذیرش احساسات بدون قضاوت.
• تنظیم هیجان: یادگیری راهبردهایی برای مدیریت و تعدیل احساسات.
• مهارت‌های بین فردی: تقویت توانایی برقراری ارتباط مؤثر و حفظ روابط سالم.
• تحمل درد: یادگیری روش‌هایی برای کنار آمدن با موقعیت‌های دشوار بدون اقدام به رفتارهای مخرب

استناد:

عینی پور، جواد. (1403). تنظیم هیجان بر اساس نظریه لینهان. بازیابی از: www.dreynypour.blog.ir 

نظریه تنظیم شناختی هیجان گارنفسکی

نظریه تنظیم هیجان گارنفسکی بر اساس فرایندهای شناختی و رفتاری است که افراد برای مدیریت و کنترل هیجانات خود به کار می‌برند. این نظریه به طور خاص بر روی چگونگی ارزیابی و پردازش هیجانات در مواجهه با رویدادهای استرس‌زا تمرکز دارد.

اجزای نظریه تنظیم هیجان گارنفسکی

1. شناسایی و ارزیابی هیجان

این مرحله شامل آگاهی از هیجانات و شناسایی آن‌ها در موقعیت‌های مختلف است. فرد باید بتواند احساسات خود را شناسایی کرده و درک کند که چه زمانی این احساسات بروز می‌کنند.

2. انتخاب راهبردهای تنظیم

گارنفسکی به معرفی نه راهبرد اصلی برای تنظیم هیجان می‌پردازد که شامل:

• سرزنش خود (Self-blame): فرد خود را مسئول احساسات منفی می‌داند.
• پذیرش (Acceptance): قبول کردن واقعیت بدون قضاوت.
• نشخوار فکری (Rumination): فکر کردن مکرر درباره یک موضوع منفی.
• تمرکز مجدد مثبت (Positive Reorientation): تمرکز بر جنبه‌های مثبت وضعیت.
• تمرکز مجدد بر برنامه‌ریزی (Planning Focus): برنامه‌ریزی برای مقابله با مشکلات.
• ارزیابی مجدد مثبت (Positive Reappraisal): تغییر دیدگاه نسبت به یک وضعیت منفی به دیدگاه مثبت.
• دیدگاه‌گیری (Perspective Taking): تلاش برای درک وضعیت از دیدگاه دیگران.
• فاجعه‌انگاری (Catastrophizing): تصور بدترین حالت ممکن از یک وضعیت.
• سرزنش دیگران (Other-blame): نسبت دادن مسئولیت به دیگران.

3. تعدیل پاسخ‌های هیجانی

این مرحله شامل تلاش برای تغییر یا کنترل واکنش‌های هیجانی است. افراد می‌توانند با استفاده از تکنیک‌های مختلف، شدت یا نوع پاسخ‌های هیجانی خود را مدیریت کنند.

4. یادگیری و بازخورد

افراد باید از تجربیات خود بازخورد بگیرند و در صورت نیاز، راهبردهای جدیدی برای تنظیم هیجان‌های خود یاد بگیرند. این فرآیند یادگیری مداوم به افراد کمک می‌کند تا در آینده بهتر با هیجانات خود کنار بیایند.

استناد: عینی پور، جواد. (1403). نظریه تنظیم شناختی هیجان از دیدگاه گارنفسکی. بازیابی از : www.eynypour.blog.ir 

نظریه تنظیم هیجان گروس

نظریه تنظیم هیجان جیمز گراس به بررسی چگونگی مدیریت و کنترل هیجانات می‌پردازد. این نظریه بر این باور است که افراد می‌توانند با استفاده از راهبردهای مختلف، هیجانات خود را تنظیم کنند. مدل گراس شامل پنج مرحله اصلی است که هر یک از آن‌ها به نوع خاصی از تنظیم هیجان مربوط می‌شود:

مراحل تنظیم هیجان

1. انتخاب موقعیت (Situation Selection)

در این مرحله، فرد تصمیم می‌گیرد که در چه موقعیتی قرار گیرد. این انتخاب می‌تواند به گونه‌ای باشد که فرد را از موقعیت‌های برانگیزاننده هیجان‌های منفی دور کند یا او را به سمت موقعیت‌های مثبت هدایت کند. این مرحله هوشمندانه‌ترین و مؤثرترین راهبرد تنظیم هیجان محسوب می‌شود.

2. اصلاح موقعیت (Situation Modification)

در این مرحله، فرد تلاش می‌کند تا موقعیت را تغییر دهد تا تأثیرات هیجانی آن کاهش یابد یا بهبود یابد. این تغییر می‌تواند شامل تغییر در محیط یا تعاملات اجتماعی باشد. هدف این مرحله کاهش اثرات منفی موقعیت بر روی احساسات فرد است.

3. گسترش توجه (Attentional Deployment)

این مرحله به چگونگی مدیریت توجه فرد در مواجهه با هیجانات مربوط می‌شود. فرد می‌تواند توجه خود را به جنبه‌های مثبت موقعیت معطوف کند یا از حواس‌پرتی برای کاهش تأثیر هیجانات منفی استفاده کند. تکنیک‌هایی مانند تمرکز بر جنبه‌های مثبت یا حواس‌پرتی در این مرحله کاربرد دارند.

4. تغییر شناختی (Cognitive Change)

در این مرحله، فرد تلاش می‌کند تا نحوه تفکر خود درباره یک موقعیت را تغییر دهد. این کار معمولاً شامل بازسازی شناختی است که به فرد کمک می‌کند تا ارزیابی متفاوتی از موقعیت داشته باشد و احساسات خود را تعدیل کند.

5. تعدیل پاسخ (Response Modulation)

این مرحله آخرین مرحله از فرآیند تنظیم هیجان است که در آن فرد سعی می‌کند پاسخ‌های هیجانی خود را کنترل کند. این شامل تلاش برای کاهش شدت احساسات منفی یا تقویت احساسات مثبت پس از بروز آن‌هاست.

استناد: عینی پور، جواد. (1403).  نظریه تنظیم هیجان گروس. بازیابی از: www.dreynypour.ir 

مقایسه رشد اخلاقی کلبرگ و پیاژه

نظریه رشد اخلاقی کلبرگ و نظریه پیاژه هر دو به بررسی چگونگی شکل‌گیری و توسعه اصول اخلاقی در افراد می‌پردازند، اما از جنبه‌های مختلفی این موضوع را تحلیل می‌کنند.

نظریه رشد اخلاقی کلبرگ

نظریه لورنس کلبرگ بر اساس کارهای ژان پیاژه توسعه یافته و به بررسی مراحل رشد اخلاقی می‌پردازد. کلبرگ معتقد است که رشد اخلاقی در سه سطح کلی و هر سطح شامل دو مرحله است که در مجموع شش مرحله را تشکیل می‌دهد:

سطح اول: پیش‌عرفی (Pre-conventional)

• مرحله 1: جهت‌گیری تنبیه و اطاعت
  در این مرحله، رفتار فرد بر اساس ترس از تنبیه شکل می‌گیرد. افراد در این مرحله به دنبال اجتناب از عواقب منفی هستند.

• مرحله 2: جهت‌گیری هدف‌های ابزاری
  در این مرحله، افراد رفتار خود را بر اساس منافع شخصی و پاداش‌ها تنظیم می‌کنند. آن‌ها به دنبال دستیابی به اهداف خود هستند.

سطح دوم: عرفی (Conventional)

• مرحله 3: جهت‌گیری خوب بودن
  در این مرحله، افراد تلاش می‌کنند تا نظر دیگران را جلب کنند و به دنبال تأسیس روابط مثبت اجتماعی هستند.

• مرحله 4: جهت‌گیری قانون و نظم
  در این مرحله، افراد به قوانین اجتماعی احترام می‌گذارند و سعی می‌کنند تا نظم اجتماعی را حفظ کنند.

سطح سوم: پس‌عرفی (Post-conventional)

• مرحله 5: جهت‌گیری قرارداد اجتماعی
  در این مرحله، افراد قوانین را به عنوان ابزارهایی برای دستیابی به عدالت و حقوق فردی می‌بینند و ممکن است برای تغییر قوانین ناعادلانه اقدام کنند.

• مرحله 6: جهت‌گیری اصول جهانی
  در این مرحله، افراد بر اساس اصول اخلاقی جهانی و وجدان شخصی خود عمل می‌کنند. آن‌ها ممکن است برای دفاع از اصول خود با نظم اجتماعی موجود مخالفت کنند.

کلبرگ تأکید دارد که مراحل رشد اخلاقی یک فرایند خطی و جهانی است و همه افراد به ترتیب مشخصی از این مراحل عبور می‌کنند.

نظریه رشد اخلاقی پیاژه

نظریه پیاژه نسبت به نظریه کلبرگ ساده‌تر است و بر دو مرحله اصلی تمرکز دارد:

1. اصول اخلاقی دگرمختار (Heteronomous Morality)

در این مرحله، کودکان قوانین را به عنوان احکام ثابت از سوی بزرگ‌ترها تلقی می‌کنند. آن‌ها رفتار خود را بر اساس پیامدها (تنبیه یا پاداش) ارزیابی می‌کنند.

2. اصول اخلاقی خودمختار (Autonomous Morality)

در این مرحله، کودکان شروع به درک این موضوع می‌کنند که قوانین قابل تغییر هستند و باید بر اساس توافق اجتماعی مورد بررسی قرار گیرند. آن‌ها توجه بیشتری به نیت‌ها و مقاصد اعمال دارند.

مقایسه نظریه‌های کلبرگ و پیاژه

ویژگی	نظریه کلبرگ	نظریه پیاژه
تعداد مراحل	شش مرحله در سه سطح	دو مرحله
تمرکز بر	فرآیندهای شناختی پیچیده‌تر	قواعد ثابت و تغییرپذیر
رویکرد	جهانی و خطی	نسبی و غیرخطی
توجه به نیت‌ها	توجه بیشتری به استدلال‌های اخلاقی	توجه بیشتر به پیامدها
سن شروع مراحل	از سنین پایین تا بزرگسالی	عمدتاً در دوران کودکی

در نهایت، هر دو نظریه تأکید دارند که رشد اخلاقی یک فرآیند پیچیده است که تحت تأثیر عوامل شناختی و اجتماعی قرار دارد. با این حال، کلبرگ با ارائه شش مرحله مشخص، تحلیل عمیق‌تری از پیچیدگی‌های اخلاقی ارائه می‌دهد

استناد:

عینی پور، جواد. (1402). روان شناسی رشد و پرورش. نشر جهاد دانشگاهی

دانلود نرم افزار MMPI فرم بلند 567 سوالی

آیا به دنبال یک ابزار معتبر و علمی برای ارزیابی شخصیت مراجعان خود هستید؟ نرم‌افزار MMPI-567 با ۵۶۷ سوال طراحی شده است تا به شما کمک کند به عمق شخصیت افراد پی ببرید. این تست یکی از معتبرترین ابزارهای روان‌شناسی است که در دانشگاه‌ها و مراکز درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

🔍 چرا MMPI-567 سوالی

• تحلیل دقیق و علمی: نتایج این تست بر اساس استانداردهای بین‌المللی روان‌شناسی ارائه می‌شود.

• ابزاری برای پژوهش: مناسب برای پروژه‌های دانشگاهی و تحقیقات علمی.

• کمک به مشاوره: می‌تواند به عنوان یک ابزار مکمل در جلسات مشاوره و درمان مورد استفاده قرار گیرد.

💡 ویژگی‌های نرم‌افزار:

• رابط کاربری کاربرپسند در محیط اکسل: طراحی ساده و قابل فهم برای استفاده آسان.

• گزارش های جامع: نتایج به صورت دقیق و تحلیلی ارائه می‌شود.

• استفاده دائمی و آفلاین: این نرم افزار را یکبار و دائمی می خرید و سپس همه نسخه های بروز شده آن را رایگان دریافت می کنید. 

• احتیاج به نصب ندارد و  بر روی یک فلش مموری هم قابل اجراست. 

• در اکسل طراحی شده است و کاربری های اکسل را در آن دارید. 

برای دانلود و خرید به منوی نرم افزارها و پرسشنامه ها مراجعه کنید

کارگاه آموزش کار با MAXQDA (مکس کیودا)

به اطلاع کلیه دانشجویان و اساتید محترم می رساند، کارگاه آموزش انجام تحلیل کیفی با نرم افزار MAXQDA به صورت آنلاین با تدریس دکتر جواد عینی پور برگزار خواهد شد. برای ثبت نام با شماره 09386921023 تماس حاصل فرمایید(یا پیامک ارسال نمایید). 

روز: پنج شنبه 20 دی ماه 1403

ساعت: 14- 18 عصر

مدت: 4 ساعت

سرفصل ها:

نحوه ورود اسناد در نرم افزار

نحوه کدگذاری سه مرحله ای

نحوه استخراج جداول تحلیل مربوط

نحوه ترسیم اشکال، مدل ها و الگوهای مختلف حرفه ای 

نکته های قابل توجه 

- نصب نرم افزار MAXQDA بر رایانه لازم است.

- حداقل 5 سند(word-PDF و ...) در رایانه موجود باشد. 

پاسخ به سوال های روش شناسی

قابل توجه دانشجویان و همکاران هیئت علمی

اگر در روش شناسی پژوهش خویش و هم چنین انتخاب آزمون آماری مناسب سوالی دارید، در بخش پیام، به صورت عمومی یا خصوصی یادداشت بگذارید. در همین بخش پاسخگوی شما خواهم بود.