انواع متغیرها

برای درک بهتر انواع متغیرها، بیایید یک مثال واقعی از یک تحقیق فرضی را بررسی کنیم. فرض کنید که محققان می‌خواهند تأثیر برنامه‌های ورزشی بر سطح استرس دانشجویان را بررسی کنند.

مثال: تأثیر برنامه‌های ورزشی بر سطح استرس دانشجویان

1. متغیر مستقل

• برنامه‌های ورزشی: این متغیر به نوع و شدت برنامه‌های ورزشی اشاره دارد که به دانشجویان ارائه می‌شود. محقق می‌تواند برنامه‌های مختلفی مانند یوگا، دویدن یا وزنه‌برداری را مورد بررسی قرار دهد.

2. متغیر وابسته

• سطح استرس: این متغیر نشان‌دهنده میزان استرس دانشجویان است که ممکن است با استفاده از پرسشنامه‌ها یا مقیاس‌های اندازه‌گیری استرس ارزیابی شود.

3. متغیر میانجی

• سطح فعالیت بدنی: این متغیر می‌تواند به عنوان یک رابط بین برنامه‌های ورزشی و سطح استرس عمل کند. به عبارت دیگر، برنامه‌های ورزشی ممکن است باعث افزایش سطح فعالیت بدنی شوند که در نهایت به کاهش استرس منجر می‌شود.

4. متغیر تعدیل‌کننده

• جنسیت: جنسیت ممکن است تأثیری بر رابطه بین برنامه‌های ورزشی و سطح استرس داشته باشد. به عنوان مثال، ممکن است نتایج برای دانشجویان مرد و زن متفاوت باشد.

5. متغیر کنترل

• سن: محقق ممکن است سن دانشجویان را کنترل کند تا تأثیرات سنی بر نتایج را حذف کند. به این ترتیب، تنها تأثیر برنامه‌های ورزشی بر سطح استرس مورد بررسی قرار می‌گیرد.

6. متغیر مداخله‌گر

• شرایط زندگی: شرایط زندگی مانند وضعیت اقتصادی یا اجتماعی دانشجویان می‌تواند بر سطح استرس آن‌ها تأثیر بگذارد و باید در نظر گرفته شود تا نتایج دقیق‌تری به دست آید.

7. متغیرهای کمی و کیفی

• متغیر کمی: سطح استرس (مقدار قابل اندازه‌گیری که می‌تواند به صورت نمره‌ای بیان شود).

• متغیر کیفی: نوع برنامه ورزشی (مانند یوگا، دویدن یا وزنه‌برداری که نمی‌توان آن را به عدد تبدیل کرد).

سوال یا فرضیه؟

در تحقیق، انتخاب بین نوشتن فرضیه یا سوال به نوع و هدف تحقیق بستگی دارد.

فرضیه

• تعریف: فرضیه یک بیانیه حدسی است که رابطه‌ای بین متغیرها را توصیف می‌کند و معمولاً در تحقیقات تجربی یا تحلیلی استفاده می‌شود.

• زمان استفاده: اگر پیش‌زمینه‌ای از موضوع دارید و می‌خواهید روابط خاصی را بررسی کنید، نوشتن فرضیه مناسب‌تر است. به عنوان مثال، اگر فکر می‌کنید که "رضایت کارکنان بر وفاداری آنها تأثیر دارد"، این یک فرضیه است.

سوال

• تعریف: سوال تحقیق به دنبال کشف اطلاعات جدید است و معمولاً در تحقیقات اکتشافی استفاده می‌شود.

• زمان استفاده: اگر هیچ پیش‌زمینه‌ای از موضوع ندارید یا به دنبال جمع‌آوری داده‌های اولیه هستید، بهتر است سوال مطرح کنید. مثلاً "آیا کارکنان از سایت سازمان رضایت دارند؟" یک سوال تحقیق است.

نتیجه‌گیری

• در تحقیقات اکتشافی، سوالات پژوهشی مطرح می‌شوند.

• در تحقیقات تحلیلی یا تجربی، فرضیات نوشته می‌شوند.

• در برخی موارد، ممکن است همزمان از هر دو استفاده شود، اما این بستگی به ساختار و هدف خاص تحقیق دارد.

چگونه یک بیان مسئله خوب بنویسیم

چگونه یک بیان مسئله خوب بنویسیم

نوشتن یک بیان مسئله قوی و مؤثر یکی از مراحل کلیدی در هر تحقیق علمی است. این بخش به خواننده کمک می‌کند تا اهمیت موضوع تحقیق را درک کند و دلیل نیاز به انجام آن را بفهمد. در ادامه، مراحل و نکات مهم برای نوشتن یک بیان مسئله خوب را بررسی می‌کنیم.

مراحل نوشتن بیان مسئله

1. مقدمه کلی

   • شروع بیان مسئله با یک مقدمه که اهمیت موضوع را توضیح می‌دهد، به خواننده کمک می‌کند تا با زمینه تحقیق آشنا شود.
   • این مقدمه باید شامل اطلاعات کلی درباره موضوع و ضرورت مطالعه آن باشد.

2. بیان مشکل اصلی

   • مشکل یا سوال اصلی تحقیق را به وضوح بیان کنید. این بخش باید نشان دهد که چه مشکلی وجود دارد و چرا این تحقیق مهم است.
   • سعی کنید از جملات واضح و بدون ابهام استفاده کنید.

3. تعیین ابعاد و ویژگی‌های مسئله

   • ابعاد مختلف مشکل را توضیح دهید و ویژگی‌های آن را مشخص کنید.
   • این کار به خواننده کمک می‌کند تا درک بهتری از عمق و پیچیدگی مسئله داشته باشد.

4. پیشینه تحقیق

   • به تحقیقات قبلی در زمینه موضوع اشاره کنید و نقاط قوت و ضعف آن‌ها را بررسی کنید.
   • این بخش نشان‌دهنده شکاف‌های موجود در دانش فعلی است که تحقیق شما قصد پر کردن آن‌ها را دارد.

5. اهمیت و کاربرد پژوهش

   • توضیح دهید که انجام این پژوهش چه مزایایی دارد و چگونه می‌تواند به حل مشکل کمک کند.
   • به پیامدهای مثبت و منفی ناشی از انجام یا عدم انجام تحقیق اشاره کنید.

6. اهداف پژوهش

   • اهداف مشخصی که تحقیق شما دنبال می‌کند را تعیین کنید.
   • این اهداف باید مرتبط با مشکل اصلی باشند و نشان‌دهنده تلاش‌های شما برای حل آن باشند.

7. روش تحقیق

   • شیوه‌های مورد استفاده برای جمع‌آوری داده‌ها و تحلیل آن‌ها را توضیح دهید.
   • این بخش باید به خواننده بگوید که چگونه قصد دارید به سوالات پژوهش پاسخ دهید.

 نکات کلیدی برای نوشتن بیان مسئله

• کوتاهی و شفافیت: بیان مسئله باید کوتاه، اما شامل تمام اطلاعات ضروری باشد. معمولاً یک تا یک و نیم صفحه کافی است.

• انسجام مطالب: مطالب باید پیوسته و منسجم باشند، به طوری که خواننده بتواند ارتباط بین قسمت‌های مختلف را درک کند.

• استفاده از مستندات: برای اثبات وجود مشکل، از منابع معتبر استفاده کنید. آمارها و شواهد مستند به تقویت ادعای شما کمک می‌کند.

• رعایت نگارش صحیح: از نگارش صحیح، جملات کوتاه و علائم نگارشی مناسب استفاده کنید تا خوانایی متن افزایش یابد.

• تعریف اصطلاحات تخصصی: اگر از واژه‌های تخصصی استفاده می‌کنید، حتماً آن‌ها را تعریف کنید تا خواننده بتواند مفهوم آن‌ها را درک کند.

با رعایت این مراحل و نکات، شما می‌توانید یک بیان مسئله قوی و مؤثر بنویسید که توجه خوانندگان را جلب کند و اهمیت پژوهش شما را به خوبی نشان دهد.

زندگی نامه استنلی هال

جی استنلی هال (G. Stanley Hall) یکی از روان‌شناسان برجسته و پیشگام در زمینه روان‌شناسی کودک و نوجوان است. او در تاریخ 1 فوریه 1844 در مزرعه‌ای در اشفیلد، ماساچوست به دنیا آمد و در 24 آوریل 1924 درگذشت.

تحصیلات و زندگی اولیه

هال تحصیلات خود را در کالج ویلیستون آغاز کرد و سپس به کالج ویلیامز منتقل شد و در سال 1867 فارغ‌التحصیل شد. پس از آن، به مدرسه دینی یونیون رفت، اما با مطالعه کتاب "اصول روانشناسی فیزیولوژیک" اثر ویلهلم وونت به روان‌شناسی علاقه‌مند شد. او در سال 1876 موفق به اخذ مدرک دکترا از دانشگاه هاروارد شد و اولین آمریکایی بود که این مدرک را در رشته روان‌شناسی دریافت کرد.

فعالیت‌های حرفه‌ای

هال کار خود را با تدریس زبان انگلیسی و فلسفه آغاز کرد، اما به زودی به عنوان استاد روان‌شناسی و پداگوژی در دانشگاه جان هاپکینز مشغول به کار شد. او همچنین رئیس دانشگاه کلارک بود و در سال 1892 به عنوان اولین رئیس انجمن روان‌شناسی آمریکا انتخاب شد. هال در تأسیس مجله روانشناسی آمریکا در سال 1887 نقش مهمی ایفا کرد.

نظریه‌ها و دستاوردها

هال به عنوان "پدر روان‌شناسی نوجوانی" شناخته می‌شود. او اولین کسی بود که به طور علمی به مطالعه نوجوانی پرداخت و مفاهیم مهمی مانند "طوفان و فشار" را مطرح کرد که به احساسات متناقض و تحریکات فیزیولوژیکی در دوران نوجوانی اشاره دارد. همچنین، او نظریه "تولد دوباره" را معرفی کرد که به ظهور ویژگی‌های انسانی و تمدن در این دوره اشاره دارد.

تأثیرگذاری

استنلی هال تأثیر زیادی بر تربیت دانشجویان برجسته‌ای چون جان دیویی و لوئیس ترمن داشت. او همچنین در سال 1909 زیگموند فروید و کارل یونگ را برای سخنرانی به دانشگاه کلارک دعوت کرد که این دیدار، نخستین و تنها سفر فروید به آمریکا بود.

آثار

از جمله آثار مهم هال می‌توان به "نوجوانی" (در دو جلد)، "مشکلات آموزشی" (1911) و "زندگی و اعترافات یک روانشناس" (1923) اشاره کرد.جی استنلی هال با پژوهش‌ها، نظریات و تأثیراتش بر روان‌شناسی، جایگاه ویژه‌ای در تاریخ این علم دارد و نقش مهمی در شکل‌گیری رویکردهای مدرن نسبت به کودکان و نوجوانان ایفا کرده است.

تنظیم هیجان بر اساس نظریه لینهان

نظریه تنظیم هیجان مارشا لینهان، که بر اساس رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT) شکل گرفته است، به بررسی چگونگی مدیریت و تنظیم هیجانات در افرادی می‌پردازد که با اختلالات عاطفی، به ویژه اختلال شخصیت مرزی (BPD)، مواجه هستند. این نظریه بر اساس دو مفهوم کلیدی بنا شده است: آسیب‌پذیری هیجانی و محیط بی‌اعتبارکننده.

اجزای نظریه تنظیم هیجان لینهان

1. آسیب‌پذیری هیجانی

لینهان معتقد است که برخی افراد به طور طبیعی با نوعی آسیب‌پذیری زیستی در زمینه تنظیم هیجان متولد می‌شوند. این آسیب‌پذیری به معنای حساسیت و واکنش‌پذیری بالا به محرک‌های هیجانی است. این افراد ممکن است نسبت به احساسات خود واکنش‌های شدیدتری نشان دهند و بازگشت به حالت عادی پس از بروز هیجان نیز برای آن‌ها دشوارتر باشد.

2. محیط بی‌اعتبارکننده

علاوه بر آسیب‌پذیری زیستی، لینهان تأکید دارد که یک محیط خانوادگی ناسالم و والدینی بی‌کفایت می‌تواند به تشدید مشکلات تنظیم هیجان منجر شود. این محیط‌ها معمولاً فاقد حمایت عاطفی و آموزشی لازم برای یادگیری مهارت‌های تنظیم هیجان هستند. در نتیجه، کودکان در این محیط‌ها بسیاری از مهارت‌های ضروری برای مدیریت هیجانات را نمی‌آموزند.

3. بدکارکردی در سیستم تنظیم هیجان

لینهان بیان می‌کند که اختلال شخصیت مرزی اساساً نوعی بدکارکردی در سیستم تنظیم هیجان است. الگوهای رفتاری مشاهده‌شده در بیماران مرزی، مانند نوسانات شدید عاطفی و رفتارهای خودآسیب‌رسان، نتیجه این بدکارکردی هستند. این افراد معمولاً در مدیریت احساسات مثبت و منفی خود با مشکلات جدی مواجه هستند.

4. روش درمانی DBT

رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT) به عنوان یک مداخله مؤثر برای کمک به این افراد طراحی شده است. DBT شامل آموزش مهارت‌های مختلفی است که به بیماران کمک می‌کند تا با هیجانات آشفته ساز مقابله کنند. این مهارت‌ها شامل:

• ذهن‌آگاهی: توانایی حضور در لحظه و پذیرش احساسات بدون قضاوت.
• تنظیم هیجان: یادگیری راهبردهایی برای مدیریت و تعدیل احساسات.
• مهارت‌های بین فردی: تقویت توانایی برقراری ارتباط مؤثر و حفظ روابط سالم.
• تحمل درد: یادگیری روش‌هایی برای کنار آمدن با موقعیت‌های دشوار بدون اقدام به رفتارهای مخرب

استناد:

عینی پور، جواد. (1403). تنظیم هیجان بر اساس نظریه لینهان. بازیابی از: www.dreynypour.blog.ir 

نظریه تنظیم شناختی هیجان گارنفسکی

نظریه تنظیم هیجان گارنفسکی بر اساس فرایندهای شناختی و رفتاری است که افراد برای مدیریت و کنترل هیجانات خود به کار می‌برند. این نظریه به طور خاص بر روی چگونگی ارزیابی و پردازش هیجانات در مواجهه با رویدادهای استرس‌زا تمرکز دارد.

اجزای نظریه تنظیم هیجان گارنفسکی

1. شناسایی و ارزیابی هیجان

این مرحله شامل آگاهی از هیجانات و شناسایی آن‌ها در موقعیت‌های مختلف است. فرد باید بتواند احساسات خود را شناسایی کرده و درک کند که چه زمانی این احساسات بروز می‌کنند.

2. انتخاب راهبردهای تنظیم

گارنفسکی به معرفی نه راهبرد اصلی برای تنظیم هیجان می‌پردازد که شامل:

• سرزنش خود (Self-blame): فرد خود را مسئول احساسات منفی می‌داند.
• پذیرش (Acceptance): قبول کردن واقعیت بدون قضاوت.
• نشخوار فکری (Rumination): فکر کردن مکرر درباره یک موضوع منفی.
• تمرکز مجدد مثبت (Positive Reorientation): تمرکز بر جنبه‌های مثبت وضعیت.
• تمرکز مجدد بر برنامه‌ریزی (Planning Focus): برنامه‌ریزی برای مقابله با مشکلات.
• ارزیابی مجدد مثبت (Positive Reappraisal): تغییر دیدگاه نسبت به یک وضعیت منفی به دیدگاه مثبت.
• دیدگاه‌گیری (Perspective Taking): تلاش برای درک وضعیت از دیدگاه دیگران.
• فاجعه‌انگاری (Catastrophizing): تصور بدترین حالت ممکن از یک وضعیت.
• سرزنش دیگران (Other-blame): نسبت دادن مسئولیت به دیگران.

3. تعدیل پاسخ‌های هیجانی

این مرحله شامل تلاش برای تغییر یا کنترل واکنش‌های هیجانی است. افراد می‌توانند با استفاده از تکنیک‌های مختلف، شدت یا نوع پاسخ‌های هیجانی خود را مدیریت کنند.

4. یادگیری و بازخورد

افراد باید از تجربیات خود بازخورد بگیرند و در صورت نیاز، راهبردهای جدیدی برای تنظیم هیجان‌های خود یاد بگیرند. این فرآیند یادگیری مداوم به افراد کمک می‌کند تا در آینده بهتر با هیجانات خود کنار بیایند.

استناد: عینی پور، جواد. (1403). نظریه تنظیم شناختی هیجان از دیدگاه گارنفسکی. بازیابی از : www.eynypour.blog.ir 

نظریه تنظیم هیجان گروس

نظریه تنظیم هیجان جیمز گراس به بررسی چگونگی مدیریت و کنترل هیجانات می‌پردازد. این نظریه بر این باور است که افراد می‌توانند با استفاده از راهبردهای مختلف، هیجانات خود را تنظیم کنند. مدل گراس شامل پنج مرحله اصلی است که هر یک از آن‌ها به نوع خاصی از تنظیم هیجان مربوط می‌شود:

مراحل تنظیم هیجان

1. انتخاب موقعیت (Situation Selection)

در این مرحله، فرد تصمیم می‌گیرد که در چه موقعیتی قرار گیرد. این انتخاب می‌تواند به گونه‌ای باشد که فرد را از موقعیت‌های برانگیزاننده هیجان‌های منفی دور کند یا او را به سمت موقعیت‌های مثبت هدایت کند. این مرحله هوشمندانه‌ترین و مؤثرترین راهبرد تنظیم هیجان محسوب می‌شود.

2. اصلاح موقعیت (Situation Modification)

در این مرحله، فرد تلاش می‌کند تا موقعیت را تغییر دهد تا تأثیرات هیجانی آن کاهش یابد یا بهبود یابد. این تغییر می‌تواند شامل تغییر در محیط یا تعاملات اجتماعی باشد. هدف این مرحله کاهش اثرات منفی موقعیت بر روی احساسات فرد است.

3. گسترش توجه (Attentional Deployment)

این مرحله به چگونگی مدیریت توجه فرد در مواجهه با هیجانات مربوط می‌شود. فرد می‌تواند توجه خود را به جنبه‌های مثبت موقعیت معطوف کند یا از حواس‌پرتی برای کاهش تأثیر هیجانات منفی استفاده کند. تکنیک‌هایی مانند تمرکز بر جنبه‌های مثبت یا حواس‌پرتی در این مرحله کاربرد دارند.

4. تغییر شناختی (Cognitive Change)

در این مرحله، فرد تلاش می‌کند تا نحوه تفکر خود درباره یک موقعیت را تغییر دهد. این کار معمولاً شامل بازسازی شناختی است که به فرد کمک می‌کند تا ارزیابی متفاوتی از موقعیت داشته باشد و احساسات خود را تعدیل کند.

5. تعدیل پاسخ (Response Modulation)

این مرحله آخرین مرحله از فرآیند تنظیم هیجان است که در آن فرد سعی می‌کند پاسخ‌های هیجانی خود را کنترل کند. این شامل تلاش برای کاهش شدت احساسات منفی یا تقویت احساسات مثبت پس از بروز آن‌هاست.

استناد: عینی پور، جواد. (1403).  نظریه تنظیم هیجان گروس. بازیابی از: www.dreynypour.ir 

مقایسه رشد اخلاقی کلبرگ و پیاژه

نظریه رشد اخلاقی کلبرگ و نظریه پیاژه هر دو به بررسی چگونگی شکل‌گیری و توسعه اصول اخلاقی در افراد می‌پردازند، اما از جنبه‌های مختلفی این موضوع را تحلیل می‌کنند.

نظریه رشد اخلاقی کلبرگ

نظریه لورنس کلبرگ بر اساس کارهای ژان پیاژه توسعه یافته و به بررسی مراحل رشد اخلاقی می‌پردازد. کلبرگ معتقد است که رشد اخلاقی در سه سطح کلی و هر سطح شامل دو مرحله است که در مجموع شش مرحله را تشکیل می‌دهد:

سطح اول: پیش‌عرفی (Pre-conventional)

• مرحله 1: جهت‌گیری تنبیه و اطاعت
  در این مرحله، رفتار فرد بر اساس ترس از تنبیه شکل می‌گیرد. افراد در این مرحله به دنبال اجتناب از عواقب منفی هستند.

• مرحله 2: جهت‌گیری هدف‌های ابزاری
  در این مرحله، افراد رفتار خود را بر اساس منافع شخصی و پاداش‌ها تنظیم می‌کنند. آن‌ها به دنبال دستیابی به اهداف خود هستند.

سطح دوم: عرفی (Conventional)

• مرحله 3: جهت‌گیری خوب بودن
  در این مرحله، افراد تلاش می‌کنند تا نظر دیگران را جلب کنند و به دنبال تأسیس روابط مثبت اجتماعی هستند.

• مرحله 4: جهت‌گیری قانون و نظم
  در این مرحله، افراد به قوانین اجتماعی احترام می‌گذارند و سعی می‌کنند تا نظم اجتماعی را حفظ کنند.

سطح سوم: پس‌عرفی (Post-conventional)

• مرحله 5: جهت‌گیری قرارداد اجتماعی
  در این مرحله، افراد قوانین را به عنوان ابزارهایی برای دستیابی به عدالت و حقوق فردی می‌بینند و ممکن است برای تغییر قوانین ناعادلانه اقدام کنند.

• مرحله 6: جهت‌گیری اصول جهانی
  در این مرحله، افراد بر اساس اصول اخلاقی جهانی و وجدان شخصی خود عمل می‌کنند. آن‌ها ممکن است برای دفاع از اصول خود با نظم اجتماعی موجود مخالفت کنند.

کلبرگ تأکید دارد که مراحل رشد اخلاقی یک فرایند خطی و جهانی است و همه افراد به ترتیب مشخصی از این مراحل عبور می‌کنند.

نظریه رشد اخلاقی پیاژه

نظریه پیاژه نسبت به نظریه کلبرگ ساده‌تر است و بر دو مرحله اصلی تمرکز دارد:

1. اصول اخلاقی دگرمختار (Heteronomous Morality)

در این مرحله، کودکان قوانین را به عنوان احکام ثابت از سوی بزرگ‌ترها تلقی می‌کنند. آن‌ها رفتار خود را بر اساس پیامدها (تنبیه یا پاداش) ارزیابی می‌کنند.

2. اصول اخلاقی خودمختار (Autonomous Morality)

در این مرحله، کودکان شروع به درک این موضوع می‌کنند که قوانین قابل تغییر هستند و باید بر اساس توافق اجتماعی مورد بررسی قرار گیرند. آن‌ها توجه بیشتری به نیت‌ها و مقاصد اعمال دارند.

مقایسه نظریه‌های کلبرگ و پیاژه

ویژگی	نظریه کلبرگ	نظریه پیاژه
تعداد مراحل	شش مرحله در سه سطح	دو مرحله
تمرکز بر	فرآیندهای شناختی پیچیده‌تر	قواعد ثابت و تغییرپذیر
رویکرد	جهانی و خطی	نسبی و غیرخطی
توجه به نیت‌ها	توجه بیشتری به استدلال‌های اخلاقی	توجه بیشتر به پیامدها
سن شروع مراحل	از سنین پایین تا بزرگسالی	عمدتاً در دوران کودکی

در نهایت، هر دو نظریه تأکید دارند که رشد اخلاقی یک فرآیند پیچیده است که تحت تأثیر عوامل شناختی و اجتماعی قرار دارد. با این حال، کلبرگ با ارائه شش مرحله مشخص، تحلیل عمیق‌تری از پیچیدگی‌های اخلاقی ارائه می‌دهد

استناد:

عینی پور، جواد. (1402). روان شناسی رشد و پرورش. نشر جهاد دانشگاهی

دانلود نرم افزار MMPI فرم بلند 567 سوالی

آیا به دنبال یک ابزار معتبر و علمی برای ارزیابی شخصیت مراجعان خود هستید؟ نرم‌افزار MMPI-567 با ۵۶۷ سوال طراحی شده است تا به شما کمک کند به عمق شخصیت افراد پی ببرید. این تست یکی از معتبرترین ابزارهای روان‌شناسی است که در دانشگاه‌ها و مراکز درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

🔍 چرا MMPI-567 سوالی

• تحلیل دقیق و علمی: نتایج این تست بر اساس استانداردهای بین‌المللی روان‌شناسی ارائه می‌شود.

• ابزاری برای پژوهش: مناسب برای پروژه‌های دانشگاهی و تحقیقات علمی.

• کمک به مشاوره: می‌تواند به عنوان یک ابزار مکمل در جلسات مشاوره و درمان مورد استفاده قرار گیرد.

💡 ویژگی‌های نرم‌افزار:

• رابط کاربری کاربرپسند در محیط اکسل: طراحی ساده و قابل فهم برای استفاده آسان.

• گزارش های جامع: نتایج به صورت دقیق و تحلیلی ارائه می‌شود.

• استفاده دائمی و آفلاین: این نرم افزار را یکبار و دائمی می خرید و سپس همه نسخه های بروز شده آن را رایگان دریافت می کنید. 

• احتیاج به نصب ندارد و  بر روی یک فلش مموری هم قابل اجراست. 

• در اکسل طراحی شده است و کاربری های اکسل را در آن دارید. 

برای دانلود و خرید به منوی نرم افزارها و پرسشنامه ها مراجعه کنید

کارگاه آموزش کار با MAXQDA (مکس کیودا)

به اطلاع کلیه دانشجویان و اساتید محترم می رساند، کارگاه آموزش انجام تحلیل کیفی با نرم افزار MAXQDA به صورت آنلاین با تدریس دکتر جواد عینی پور برگزار خواهد شد. برای ثبت نام با شماره 09386921023 تماس حاصل فرمایید(یا پیامک ارسال نمایید). 

روز: پنج شنبه 20 دی ماه 1403

ساعت: 14- 18 عصر

مدت: 4 ساعت

سرفصل ها:

نحوه ورود اسناد در نرم افزار

نحوه کدگذاری سه مرحله ای

نحوه استخراج جداول تحلیل مربوط

نحوه ترسیم اشکال، مدل ها و الگوهای مختلف حرفه ای 

نکته های قابل توجه 

- نصب نرم افزار MAXQDA بر رایانه لازم است.

- حداقل 5 سند(word-PDF و ...) در رایانه موجود باشد. 

پاسخ به سوال های روش شناسی

قابل توجه دانشجویان و همکاران هیئت علمی

اگر در روش شناسی پژوهش خویش و هم چنین انتخاب آزمون آماری مناسب سوالی دارید، در بخش پیام، به صورت عمومی یا خصوصی یادداشت بگذارید. در همین بخش پاسخگوی شما خواهم بود. 

نظام ارزیابی مهارتهای ارتباط کلامی فلندرز

نظام ارزیابی فلندرز، که به عنوان مدل تجزیه و تحلیل ارتباط کلامی فلندرز نیز شناخته می‌شود، ابزاری برای ارزیابی و تحلیل کیفیت تدریس در کلاس‌های درس است. این نظام بر اساس مشاهده و تجزیه و تحلیل تعامل های کلامی بین معلم و دانش‌آموزان طراحی شده است و به شناسایی الگوهای ارتباطی در محیط آموزشی کمک می‌کند.

عوامل کلیدی نظام ارزیابی مهارتهای ارتباط کلامی فلندرز

الگوی فلندرز شامل ده عامل اصلی است که به دو دسته کلی تقسیم می‌شود: گفتار معلم و گفتار دانش‌آموز. این عوامل به شرح زیر هستند:

گفتار معلم

این بخش شامل انواع مختلف گفتار معلم است که شامل موارد زیر می‌شود:

• توضیح ها(روشنکرد) و سخنرانی: معلم دانستارها را به دانش‌آموزان منتقل می‌کند.

• پرسش‌ها: طرح سوال ها برای تحریک تفکر و مشارکت دانش‌آموزان.

• تشویق و ترغیب: ایجاد انگیزه در دانش‌آموزان برای مشارکت فعال.

• انتقاد: ارائه بازخورد به دانش‌آموزان درباره عملکردشان.

گفتار دانش‌آموز

این بخش شامل پاسخ‌ها و مشارکت‌های دانش‌آموزان است، از جمله:

• پاسخ به سوال های معلم: ارائه نظرها یا پاسخ‌ها به پرسش‌های مطرح شده.

• گفتار آزادانه: بیان افکار و نو بینه ها (ایده ها) بدون محدودیت.

خاموشی

این عامل به سکوت یا عدم مشارکت اشاره دارد که می‌تواند نشان‌دهنده عدم درک یا عدم تمایل دانش‌آموزان به شرکت در بحث باشد.

روش ارزیابی

در این روش، مشاهده‌گر (بیشتر یک ارزیاب یا مربی) به مدت مشخصی (مانند ۵ تا ۱۰ دقیقه) به کلاس درس توجه می‌کند و تعامل های کلامی را ثبت می‌کند. سپس این داده‌ها بر اساس عوامل تعیین شده تجزیه و تحلیل می‌شوند تا کیفیت تدریس و میزان مشارکت دانش‌آموزان مورد ارزیابی قرار گیرد.

کاربردها

نظام فلندرز در زمینه‌های مختلف آموزشی کاربرد دارد، از جمله:

• ارزیابی کیفیت تدریس معلمان.

• شناسایی نقاط قوت و ضعف در روش‌های تدریس.

• ارائه بازخورد به معلمان برای بهبود عملکرد آموزشی.

• تحقیق در زمینه تأثیر روش‌های تدریس بر یادگیری دانش‌آموزان

کدهای ارزیابی در نظام فلندرز

ده دسته اصلی در نظام فلندرز به شرح زیر هستند:

1. پذیرش احساس ها(سُهش ها): (Accepts feeling): شامل بیان هایی است که احساس های دانش‌آموزان را تأیید یا تصدیق می‌کند، مانند "من می‌فهمم که چه احساسی داری."

2. تقویت مثبت (Positive reinforcement): شامل گزاره هایی است که رفتارهای مثبت دانش‌آموزان را تشویق می‌کند، مانند "کار خوبی کردی" یا "من از نحوه کار تو خوشم آمد".

3. پذیرش نوبینه های(ایده های) دانش‌آموز (Accept Student Ideas): زمانی که معلم نو بینه ها و نظرهای جدید دانش‌آموزان را می‌پذیرد و به آن‌ها توجه می‌کند.

4. پرسش‌ها (Questions): شامل بیان هایی است که از دانش‌آموزان سوال هایی می‌پرسد، مانند "نظر تو چیست؟" یا "می‌توانی بیشتر درباره این موضوع بگویی؟"

5. سخنرانی (Lecture): شامل بیان هایی است که معلم بدون مشارکت دانش‌آموزان ارائه می‌دهد، مانند "جنگ داخلی در سال 1861 آغاز شد."

6. دادن دستورعمل (Giving directions): شامل بیان هایی است که به دانش‌آموزان دستورهایی می‌دهد، مانند "به صفحه 20 بروید."

7.  انتقاد (Criticism): شامل بیان هایی است که رفتارهای منفی دانش‌آموزان را نقد می‌کند، مانند "این درست نیست" یا "به درس توجه نمی‌کنی."

8. گفتار دانش‌آموز - پاسخ (Student talk-response): شامل بیان هایی است که دانش‌آموزان در پاسخ به سوال ها یا دستورهای معلم بیان می‌کنند.

9. گفتار دانش‌آموز - آغاز (Student talk-initiation): شامل بیان هایی است که دانش‌آموزان بدون تحریک از سوی معلم بیان می‌کنند، مانند "من یک سوال دارم" یا "فکر می‌کنم باید درباره این موضوع بحث کنیم."

10. سکوت (Silence): این عامل به دوره‌هایی اشاره دارد که در آن هیچ گفتاری در کلاس وجود ندارد.

نظریه آلبرت الیس

نظریه آلبرت الیس، که به عنوان رفتار درمانی عقلانی-عاطفی (REBT) شناخته می‌شود، بر این باور است که افکار و باورهای ما تأثیر زیادی بر احساس ها و رفتارهای ما دارند. الیس معتقد است که بسیاری از مشکل های عاطفی ناشی از باورهای غیرمنطقی هستند که افراد درباره خود، دیگران و جهان دارند.

باورهای غیرمنطقی

الیس تعدادی باور غیرمنطقی را شناسایی کرده است که می‌توانند منجر به افسردگی، اضطراب و سایر اختلال های عاطفی شوند. برخی از این باورها شامل موارد زیر هستند:

1. توقع تأیید دیگران: نیاز به تأیید و عشق از سوی همه افراد مهم در زندگی.
2. انتظارهای بیش از حد از خود: الزام به کمال و شایستگی در تمام زمینه‌ها.
3. فاجعه‌سازی: بزرگ‌نمایی مشکل ها و تصور اینکه اگر امور طبق میل پیش نروند، عواقب وحشتناکی خواهد داشت.
4. مسئولیت‌پذیری عاطفی: اعتقاد به اینکه دیگران مسئول ایجاد احساس های منفی ما هستند.
5. نگرانی مداوم: احساس اضطراب دائمی نسبت به وقوع حوادث بد.
6. اجتناب از مشکل ها: باور به اینکه فرار از مشکل های بهتر از مواجهه با آن‌هاست.
7. تأثیر منفی گذشته: اعتقاد به اینکه دیدگی های گذشته همیشه بر زندگی کنونی تأثیر منفی خواهند گذاشت.

این باورها به طور معمول با استفاده از عبارات مطلق و الزامی مانند "باید" و "لازم" بیان می‌شوند.

مدل ABC

مدل ABC الیس توضیح می‌دهد که چگونه این باورها بر احساس ها و رفتارها تأثیر می‌گذارند:

• A (محرک): رویداد یا وضعیت خاص.
• B (باور): تفکرها و باورهای فرد درباره آن رویداد.
• C (پیامد): احساس ها و واکنش‌های ناشی از آن باورها.

این مدل نشان می‌دهد که تغییر در باورهای غیرمنطقی می‌تواند به تغییر در احساس ها و رفتارها منجر شود.

پیشینه فلسفی: نظریه الیس ریشه‌های فلسفی عمیقی دارد، به ویژه از دیدگاه‌های رواقیون مانند اپیکتتوس، که بر این نکته تأکید دارند که انسان‌ها نه از رویدادها بلکه از نگرش‌های خود نسبت به آن‌ها آشفته می‌شوند. الیس بر این باور است که تغییر در نگرش‌ها و باورها می‌تواند منجر به تغییر در احساس ها و رفتارها شود

مراحل اجرای رگرسیون لجستیک در SPSS

مراحل اجرای رگرسیون لجستیک در SPSS

رگرسیون لجستیک یک روش آماری است که برای پیش‌بینی احتمال وقوع یک رویداد (مانند بله یا خیر) بر اساس یک یا چند متغیر مستقل استفاده می‌شود. در اینجا مراحل اجرای رگرسیون لجستیک در SPSS به صورت گام به گام توضیح داده می‌شود.

1. وارد کردن داده‌ها

• داده‌های خود را در SPSS وارد کنید. اطمینان حاصل کنید که متغیر وابسته شما به صورت کیفی و دو سطحی (بله/خیر) یا چند سطحی (در صورت استفاده از رگرسیون لجستیک چند جمله‌ای) تعریف شده باشد.

2. انتخاب گزینه رگرسیون لجستیک

• از منوی Analyze به Regression بروید و سپس گزینه Binary Logistic (برای رگرسیون لجستیک دو جمله‌ای) یا Multinomial Logistic (برای رگرسیون لجستیک چند جمله‌ای) را انتخاب کنید.

3. وارد کردن متغیرها

• در پنجره باز شده:

  • متغیر وابسته را در کادر Dependent وارد کنید.
  • متغیرهای مستقل را در کادر Covariates قرار دهید.
  • اگر برخی از متغیرهای مستقل شما کیفی هستند، باید به قسمت Categorical بروید و آن‌ها را به کادر Categorical Covariates منتقل کنید.

4. تنظیمات اضافی

• بر روی دکمه Options کلیک کنید:

  • گزینه‌های CI for exp(β) و Hosmer-Lemeshow test را فعال کنید تا نیکویی برازش بررسی شود.
  • بر روی Continue کلیک کنید.

5. اجرای تحلیل

• پس از انجام تمامی تنظیمات، بر روی دکمه OK کلیک کنید تا تحلیل اجرا شود.

6. تفسیر نتایج

• پس از اجرای تحلیل، SPSS خروجی‌هایی شامل جدول‌های مختلف ارائه می‌دهد:

  • جدول Variables in the Equation: ضرایب رگرسیونی و نسبت‌های شانس (Odds Ratios) برای هر متغیر مستقل.
  • جدول Classification Table: درصد پیش‌بینی‌های صحیح مدل را نشان می‌دهد.
  • جدول Hosmer-Lemeshow Test: نیکویی برازش مدل را ارزیابی می‌کند.

نحوه اجرای تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر در SPSS

نحوه اجرای تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر در SPSS

تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر (Repeated Measures ANOVA) برای مقایسه میانگین‌ها در شرایط مختلف که در آن شرکت‌کنندگان در همه شرایط مورد آزمایش قرار می‌گیرند، استفاده می‌شود. در اینجا مراحل اجرای این تحلیل در SPSS به صورت گام به گام توضیح داده می‌شود.

1. وارد کردن داده‌ها

• داده‌های خود را به صورت مناسب در SPSS وارد کنید. هر ردیف باید نمایانگر یک شرکت‌کننده باشد و هر ستون نمایانگر یک اندازه‌گیری مکرر (مثلاً زمان‌های مختلف یا شرایط مختلف) باشد.

2. انتخاب گزینه تحلیل واریانس

• از منوی Analyze به General Linear Model بروید و سپس گزینه Repeated Measures را انتخاب کنید.

3. تعریف عامل

• در پنجره باز شده، نام فاکتور (عامل) خود را وارد کنید (مثلاً "زمان") و تعداد سطوح آن (تعداد اندازه‌گیری‌ها) را مشخص کنید.

• سپس بر روی دکمه Add کلیک کنید و بعد از آن بر روی Define کلیک کنید.

4. وارد کردن متغیرها

• در پنجره جدید، متغیرهای مربوط به هر سطح فاکتور را از سمت چپ به سمت راست منتقل کنید. این متغیرها باید نمایانگر اندازه‌گیری‌های مختلف شما باشند.

5. تنظیمات اضافی

• برای بررسی پیش‌فرض‌ها، می‌توانید بر روی دکمه Options کلیک کرده و گزینه‌های مربوط به توصیف آمار و آزمون‌های معناداری را فعال کنید.

• همچنین می‌توانید گزینه Estimates of effect size را فعال کنید.

6. اجرای تحلیل

• پس از انجام تمامی تنظیمات، بر روی دکمه OK کلیک کنید تا تحلیل اجرا شود.

7. تفسیر نتایج

• پس از اجرای تحلیل، SPSS خروجی‌هایی شامل جدول ANOVA و نتایج آزمون‌های تعقیبی ارائه می‌دهد.

• به بررسی معناداری تأثیرات اصلی و تعاملات بپردازید. اگر مقدار p (معناداری) کمتر از 0.05 باشد، تأثیر آن متغیر یا تعامل معنادار است.

مراحل اجرای تحلیل واریانس سه‌راهه در SPSS

مراحل اجرای تحلیل واریانس سه‌راهه در SPSS

تحلیل واریانس سه‌راهه (Three-Way ANOVA) برای بررسی تأثیر سه متغیر مستقل بر یک متغیر وابسته و همچنین تعامل بین این متغیرها استفاده می‌شود. در اینجا مراحل اجرای این تحلیل در SPSS به صورت گام به گام توضیح داده می‌شود:

1. وارد کردن داده‌ها

• داده‌های خود را در SPSS وارد کنید و اطمینان حاصل کنید که متغیر وابسته و سه متغیر مستقل به درستی تعریف شده‌اند.

2. انتخاب گزینه تحلیل واریانس

• از منوی Analyze به General Linear Model بروید و سپس گزینه Univariate را انتخاب کنید.

3. وارد کردن متغیرها

• در پنجره باز شده:

  • متغیر وابسته را به کادر Dependent Variable منتقل کنید.
  • سه متغیر مستقل را به کادر Fixed Factor(s) انتقال دهید.

4. تنظیمات اضافی

• بر روی دکمه Options کلیک کنید:

  • گزینه‌های مورد نظر مانند Descriptive statistics و Estimates of effect size را فعال کنید.
  • بر روی Continue کلیک کنید.

5. ترسیم نمودارها

• برای ترسیم نمودارهای تعامل، بر روی دکمه Plots کلیک کنید:

  • فاکتوری که می‌خواهید روی محور X رسم کنید را به کادر Horizontal Axis منتقل کنید.
  • فاکتورهای دیگر را به کادر Separate Lines یا Separate Plots اضافه کنید.
  • سپس بر روی Add کلیک کرده و بعد از آن بر روی Continue کلیک کنید.

6. اجرای تحلیل

• پس از انجام تمامی تنظیمات، بر روی دکمه OK کلیک کنید تا تحلیل اجرا شود

مراحل اجرای تحلیل عاملی در SPSS

مراحل اجرای تحلیل عاملی در SPSS

1. وارد کردن داده‌ها

• داده‌های خود را در SPSS وارد کنید و اطمینان حاصل کنید که متغیرهای مورد نظر برای تحلیل عاملی به درستی تعریف شده‌اند.

2. بررسی تناسب داده‌ها

• آزمون KMO و Bartlett’s Test: این آزمون‌ها برای بررسی کفایت نمونه‌گیری و همبستگی بین متغیرها استفاده می‌شوند. KMO باید بالای 0.6 باشد و مقدار معناداری آزمون بارتلت باید کمتر از 0.05 باشد.

3. انتخاب گزینه تحلیل عاملی

• از منوی Analyze به Dimension Reduction بروید و سپس گزینه Factor را انتخاب کنید.

4. وارد کردن متغیرها

• در پنجره Factor Analysis، متغیرهای مورد نظر را از سمت چپ به ناحیه متغیرها (Variables) منتقل کنید.

5. تنظیمات توصیفی

• بر روی دکمه Descriptives کلیک کرده و گزینه‌های مورد نظر مانند KMO و Bartlett’s test را انتخاب کنید و سپس بر روی Continue کلیک کنید.

6. استخراج عوامل

• بر روی دکمه Extraction کلیک کنید:سپس بر روی Continue کلیک کنید.

  • روش استخراج (معمولاً Principal Components) را انتخاب کنید.
  • گزینه Scree plot را فعال کنید.
  • مقدار Eigenvalues over 1 را تنظیم کنید.

7. چرخش عوامل

• بر روی دکمه Rotation کلیک کنید:بر روی Continue کلیک کنید.

  • روش چرخش (مانند Varimax) را انتخاب کنید.

8. اجرای تحلیل

• پس از انجام تمامی تنظیمات، بر روی دکمه OK کلیک کنید تا تحلیل اجرا شود.

مراحل اجرای تحلیل رگرسیون در spss

رگرسیون یک روش آماری است که برای بررسی و مدل‌سازی روابط بین متغیرها استفاده می‌شود. در اینجا مراحل اجرای رگرسیون خطی در نرم‌افزار SPSS به صورت گام به گام توضیح داده می‌شود.

1. وارد کردن داده‌ها

• ابتدا داده‌های خود را در SPSS وارد کنید. اطمینان حاصل کنید که متغیرهای وابسته و مستقل به درستی تعریف شده‌اند.

2. انتخاب گزینه رگرسیون

• از منوی بالای نرم‌افزار، به Analyze بروید.

• سپس گزینه Regression و بعد Linear را انتخاب کنید.

3. وارد کردن متغیرها

• در پنجره باز شده:

  • متغیر وابسته (Dependent) را به کادر مربوطه منتقل کنید.
  • متغیرهای مستقل (Independent) را به کادر مربوطه اضافه کنید.

4. تنظیمات اضافی

• بر روی دکمه Statistics کلیک کنید و گزینه‌های زیر را فعال کنید:بر روی دکمه Continue کلیک کنید.

  • Estimates
  • Model fit
  • Confidence intervals

5. بررسی داده‌های پرت

• به بخش Save بروید و گزینه‌های Mahalanobis و Cook's distance را فعال کنید تا بررسی داده‌های پرت انجام شود.

6. اجرای تحلیل

• پس از انجام تمامی تنظیمات، بر روی دکمه OK کلیک کنید تا تحلیل رگرسیون اجرا شود.

مراحل اجرای تحلیل کواریانس در Spss

نحوه اجرای تحلیل کواریانس (ANCOVA) در SPSS

تحلیل کواریانس (ANCOVA) یک روش آماری است که برای بررسی تأثیر یک متغیر مستقل بر یک متغیر وابسته با کنترل اثرات متغیرهای مداخله‌گر (کواریته‌ها) استفاده می‌شود. در اینجا مراحل اجرای ANCOVA در نرم‌افزار SPSS به همراه تصاویری توضیح داده می‌شود.

مراحل اجرای ANCOVA در SPSS

1. وارد کردن داده‌ها:
   • ابتدا داده‌های خود را در SPSS وارد کنید. اطمینان حاصل کنید که متغیرهای وابسته، مستقل و کواریته‌ها به درستی تعریف شده‌اند.
2. بررسی پیش‌فرض‌ها:
   • پیش از شروع تحلیل، باید پیش‌فرض‌های ANCOVA را بررسی کنید. این پیش‌فرض‌ها شامل نرمال بودن توزیع متغیر وابسته، همگنی واریانس‌ها و استقلال مشاهدات است.
3. انتخاب گزینه‌های لازم:
   • به منوی Analyze بروید.
   • گزینه General Linear Model و سپس Univariate را انتخاب کنید.
4. وارد کردن متغیرها:
   • در پنجره باز شده:متغیر وابسته را در کادر 
5. تنظیمات اضافی:
   • به قسمت Options بروید و گزینه‌های زیر را تیک بزنید:Descriptive statistics
6. اجرای تحلیل:
   • پس از انجام تنظیمات، بر روی دکمه OK کلیک کنید تا تحلیل اجرا شود.

نظریه عقول

نظریه عقول ابوعلی سینا به بررسی وجود عقول و نقش آن‌ها در ایجاد و تکوین جهان می‌پردازد. ابن سینا، فیلسوف بزرگ اسلامی، در این نظریه به توصیف سلسله‌ای از عقول می‌پردازد که از خداوند صادر می‌شوند و هر کدام نقش خاصی در نظام هستی دارند.

مفاهیم کلیدی نظریه عقول

1. عقل اول:

   • ابن سینا معتقد است که نخستین صادر از خداوند، عقل اول است. این عقل به عنوان منبع کثرت در عالم وجود شناخته می‌شود و بدون آن، تعدد موجودات ممکن نیست.

2. صدور عقول:

   • پس از عقل اول، عقول دیگری به ترتیب صادر می‌شوند. هر یک از این عقول به نوبه خود، عقل بعدی را ایجاد می‌کنند و به این ترتیب سلسله‌ای از عقول شکل می‌گیرد.

3. نظام هستی:

   • ابن سینا نظام هستی را به صورت نظامی طولی توصیف می‌کند که در آن هر عقل به عنوان واسطه‌ای بین خداوند و موجودات پایین‌تر عمل می‌کند. این عقول علاوه بر تأثیرگذاری بر موجودات، خود نیز تحت تأثیر عقل قبلی قرار دارند.

4. عقل فعال:

   • یکی از مهم‌ترین مفاهیم در نظریه ابن سینا، "عقل فعال" است. این عقل به عنوان منبع افاضه علم و شناخت به نفوس انسانی عمل می‌کند. عقل فعال موجب می‌شود که انسان‌ها بتوانند از قوای خود بهره‌برداری کنند و به شناخت برسند.

5. کثرت عقول:

   • ابن سینا تعداد عقول را تا ده عدد بیان می‌کند که هر یک وظایف خاصی دارند. برای مثال، هر فلک (سیاره) در نظام کیهانی تحت تأثیر یک عقل خاص قرار دارد.